Geri sayım başladı

Türkiye genelinde yaklaşık 7 milyon binanın elden geçeceği, afet riski altındaki alanların dönüşümüne, 5 Ekim'de 33 ildeki 150 kamu binasının törenle yıkımıyla başlayacak. Kamuoyunda kentsel dönüşüm olarak bilinen uygulamaya, ilk etapta İstanbul gibi birinci derece deprem kuşağında bulunan yerlerden başlanılacak.Türkiye için dönüm noktası olacak kentsel dönüşümde ilk yıkımlar, Adana, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bitlis, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hakkari, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Kırşehir, Kocaeli, Malatya, Nevşehir, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tunceli ve Van'da yapılacak.

Yıkımlarda, patlayıcı, uzun erişimli yıkım makinesi, ekskavatör, kat eksiltme ve çekme halatı teknikleri kullanılacak.

Dönüşüm kapsamında en fazla yıkım, İstanbul'da yapılacak. Üç gün sonra gerçekleşecek törende, İstanbul Yenilevent'te 33 daireli Milli Savunma Bakanlığı lojmanı, Sancaktepe'de 8 bin 110 metrekare MSB er pavyonu ve 90 metrekare su kulesi, Sarıgazi'de MSB'ye ait 276 daireli 23 binadan oluşan lojman, Maltepe'de MSB'ye ait 4 bin 536 metrekare er pavyonu ile Şakir Gürkan Sağlık Ocağı, Hadımköy'de MSB'ye ait 6 daireli lojman, 6 bin 480 metrekare er pavyonu, bin810 metrekare karargah binası, Küçükyalı'da MSB'ye ait lojmanın 606 metrekarelik su deposu, 3 bin 872 metrekare KBRN Eğitim Taburu er pavyonu, Tuzla'da 824 metrekare subay ve astsubay yatma yeri, 50 metrekarelik su kulesi, Çatalca'da Binkılıç Sağlık Ocağı, Şişli'de Okmeydanı Hastanesi A ve P Blok lojmanları, Mecidiyeköy Aile Sağlığı Merkezi, Sultangazi'de Lütfiye Nuri Burat Devlet Hastanesi, Sarıyer'de İstinye Semt Polikliniği binası, Rumeli Feneri Aile Sağlık Merkezi, Kadıköy'de Semt Polis Hizmet Binası ve Fatih'te Vilayetler Semt Polikliniği'nin yıkımına başlanacak.

İstanbul dışındaki yıkımlar

İstanbul dışındaki illerde yıkılacak yerler arasında ise şunlar bulunuyor:

“Ankara'da MSB lojmanı, Aydın'da Kadın Doğum Hastanesi ve Jandarma Karakolu Hizmet binası, Balıkesir'de 6. Ana Jet Üs Komutanlığı lojmanları, Bitlis Emniyet Ana Hizmet Binası, Bolu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü lojmanı, Bursa Çekirge Maliye lojmanları, Denizli 75. Yıl Cumhuriyet İlköğretim Okulu, Elazığ Jandarma Komando Bölük Komutanlığı hizmet binası, Hatay İl Tarım Müdürlüğü hizmet binası ve MSB misafirhanesi, İzmir Hava Teknik Okullar Komutanlığı lojmanları, Kahramanmaraş Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü lojmanları ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü hizmet binası, Kırıkkale Emniyet Müdürlüğü hizmet binası, Kırşehir Kadın Doğum Hastanesi, Sinop Atatürk Devlet Hastanesi, Van İller Bankası Bölge Müdürlüğü hizmet binası.”

Binası yıkılana kredi desteği

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli alanda olup, binası riskli olduğu tespit edilen vatandaşlara kredi desteği ve kira yardımı yapacak. Ayrıca vatandaşların sosyoekonomik durumlarını değerlendirerek, talepte bulunmaları halinde faiz desteği, sübvansiyon ve geçici konut destekleri de verecek.

Bakanlık, dönüşümde bina stoku oluşturmamak için çalışmalar yapacak, yıkılan konutların adedi kadar konut üretilecek. Örneğin 3 katlı bina yıkılıp yerine 10 katlı bina dikilmeyecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2B arazilerinin yüzde 90'ını kentsel dönüşüm hesabına aktaracak. Bunun yanında, çevre cezalarının yüzde 50'si, uygulamada bulunacak belediye yatırım bütçelerinin yüzde 5'i ve harç gelirlerinin yüzde 50'si, İller Bankası'nın bazı faaliyetlerinden elde edeceği karın yüzde 50'si ve Maliye Bakanlığı'nca aktarılacak ödenek de kentsel dönüşüm için kullanılacak.

Bakanlık, kredilerin amacına uygun kullanımını denetlerken, uygulama sırasında yaşanan noksanlıkların giderilmemesi halinde ise krediyi durduracak. Ayrıca kredi borcunun tamamını peşin hale getirebilecek.

Koşulları uymadığı halde kredi aldıkları tespit edilenlerden, kredinin kullanılan kısımlarına gecikme zammı uygulanarak borcun tamamı peşin alınabilecek.

Krediyle alınan konuta sigorta zorunluluğu

Bakanlık, krediyle edinilen konutun, aynı şartı taşıyan bir başkasına devri veya satılması halinde, kredi borcunu da devredecek. Devredilmeyen kredi borcu, usulüne ve sözleşme hükümlerine göre peşin hale getirilerek tahsil edilebilecek.

Vatandaşlar, krediyle aldıkları konut veya iş yerini sigorta ettirecek. Sigorta, kredi borcu bitene kadar her yıl yenilenecek. Sigorta poliçeleri, vergi ve harçtan muaf olacak. Kredi kullananlara, geri ödeme süresince hayat sigortası yapılacak.

Konutunu kendi yapana özel hesaptan kredi

Bakanlık, konutunu veya iş yerini kendi yapmak isteyen kiracı ya da sınırlı hak sahiplerinin kredi istemeleri durumunda, özel hesaptan kredi verebilecek.
Kredi verilirken, hak sahiplerinin, yıktırılan ve kamulaştıran yapılarda en az 1 yıl ikamet etmesi şartı aranacak.

Bakanlık, açılacak kredinin azami miktarı ile kredi önceliklerini, özel hesabın finansman durumu, proje büyüklüğü, inşaat maliyeti, inşaatların bulunduğu bölgeleri dikkate alarak her yıl belirleyip ilan edecek. Talepte bulunulması halinde, belirlenen miktarların altında da kredi açılabilecek.

Özel hesaptan kredi kullanmak isteyen hak sahipleri, bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvuracak. Buradaki inceleme sonucunda kredi almaya hak kazananlar, onay için Bakanlığa gönderilecek. Bakanlık, inşaatın ilerlemesini dikkate alarak, hak sahibinin hesabına para aktaracak.

Riskli binaların tespitinde fiyatlar

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yapacağı riskli bina tespitlerinde, Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü'nce belirlenen birim fiyatlar kullanılacak.

Rapor, deney gibi tüm masrafları kapsayan birim fiyatlara göre, vatandaş riskli binalarını tespitte bina kullanım alanı için her metrekareye fiyat ödeyecek.

Bakanlığın açıkladığı birim fiyatlarına göre vatandaş, kullanım alanı 500 metrekareye kadar olan bir binada, her bir metrekare için KDV dahil 2,25 lira ödeyecek. 500 metrekare bir bina için tespit masrafı, KDV dahil bin 125 lira olacak.

Kullanım alanı 501-bin metrekareye kadar binalarda, ilk 500 metrekareye 2,25 ödenecek, 501-bin metrekare arasında ise bu rakama KDV dahil 1,75 lira daha eklenecek.

Kullanım alanı bin metrekare olan binalarda, bu fiyat KDV dahil 2 bin lira olurken, metrekaresi 1001'den yüksek binalarda vatandaş her metrekare için 1
lira artı para ödeyecek.

Bin metrekare kullanım alanı olan bir binada 10 daire olursa, daire başına 200 lira tespit fiyatı düşecek.

CHP'Lİ TAYAN MECLİSE TAŞIDI

BURSA Valisi Şahabettin Harput’un "Mutlak yıkılması veya derhal boşaltılması gereken hiç bir okulumuz yok" sözlerine rağmen CHP Bursa Milletvekili Turhan Tayan, Bursa İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nün hazırladığı 345 okul 10 hastanenin olası depremde hasar göreceği raporunu, soru önergesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdı.

Bursa İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nün hazırladığı raporda Bursa’da 345 okul ve 10 hastanenin olası bir depreme dayanıklı olmadığı ve büyük hasar göreceği raporu birinci derece deprem bölgesi olan kentte tartışmalara neden oldu. Bursa Valisi Şahabettin Harput, "Şu an için mutlak yıkılması gereken ve derhal boşaltılması gereken herhangi bir okulumuz söz konusu değildir. Hiçbir kamu görevlisi buna ne müsamaha eder, ne de müsaade eder. Okullarda öğretim görenler bizim çocuklarımız" dedi. Vali Harput, ’Bursa Deprem Riski Projesi’ ile kamu kurumlarının iyileştirilmesi ve yenilenmesi için 500 milyon TL gerektiğini bildirdi.

BURSA İÇİN DE KREDİ KULLANILACAK MI?

CHP Bursa Milletvekili Turhan Tayan, konuyu TBMM gündemine taşıyarak Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ’a soru önergeleri verdi. Tayan, İstanbul Valiliği ile İstanbul İl Özel İdaresi’nin işbirliğiyle yürütülen İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin Arttırılması (İSMEP) projesi ile 2006 yılında başlayan ve Hazine’nin garantörlüğündeki kredi tutarının 1 milyar 212 milyon 500 bin euroyu bulduğunu belirtterek, "Bu krediyle İstanbul’daki 630 okulun güçlendirilmesi yapıldı, yıkılıp yerlerine sağlamları yükseldi veya yükseliyor. Bu krediyle 8 çürük hastane güçlendirildi, 10 poliklinik tamamlandı, 38 hastanenin de güçlendirme inşaatı sürüyor. İstanbul’a sağlanan kredinin bir bölümünün Bursa içinde kullandırılması düşünülüyor mu?" diye sordu.

Bursa’ya yapılan büyük bir haksızlık olduğunu söyleyen Tayan, Vali Şahabettin Harput’un açıklamalarını gerçekleri kamuoyundan gizlemek olarak değerlendirdi.

DİNÇER VE AKDAĞ’A 2 AYRI ÖNERGE

Milli Eğitim Bakanı Dinçer’e, AFAD raporundaki binaların 249’unun ilköğretim okulu, 85’inin lise ve dengi okullar, 11’inin de anaokulu ve halk eğitim merkezlerinden oluştuğunu aktaran Turhan Tayan, "İl afet ve acil durum müdürlüğü verileri çerçevesinde yapılacak olan çalışma var mıdır? Varsa açıklar mısınız? Bu eğitim kurumlarının yeniden inşası ve güçlendirilmesi konusunda ilgili Bakanlıklarla yürütmüş olduğunuz ortak bir çalışma ve maliyet araştırması var mıdır? Olası bir depremde zarar görmesi öngörülen eğitim kurumları hangileridir? Konu ile ilgili meslek odalarından, Bakanlığınız tarafından bir görüş alınmış mıdır?" diye sordu.

Tayan, Sağlık Bakanı Akdağ’a da önergede şu soruları yöneltti:

"Özellikle şehrin merkezinde bulunan ve yoğun hasta kapasitesine sahip bu hastanelerin yeniden onarılması ve güçlendirilmesi konusunda yapılmış etüt çalışmanız var mıdır? Yoğun hasta sayısına sahip bu hastanelerin güçlendirme ve yeniden onarımı esnasında bu hastanelerde tedavi amaçlı hizmet alan hastaların mağduriyetinin önüne geçilmesi konusunda bir plan çalışmanız var mıdır? Bursa İli ve ilçelerinde bulunan hastanelerin kaç tanesinde zemin etüdü yapılmıştır? Konu ile ilgili meslek odalarından, Bakanlığınız tarafından bir görüş alınmış mıdır?"