Engelliye büyük destek!
Türkiye’de 10 milyona yakın engelli vatandaş bulunuyor. Aileleriyle birlikte 25 milyonluk bir kitle var. Devlet hem engellilere hemde engellilerin yakınlarına birçok destek sağlıyor. Her yıl, 10-16 Mayıs tarihleri ‘Engelliler Haftası’ olarak kutlanıyor. İşte engellilerin haklarını ve hayatını kolaylaştıracak bilgiler.
İşe girişten sonra engelli hale gelip çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybedenler malulen emeklilik hakkını elde eder.
Malulen emeklilik için en az 10 yıllık sigortalılık süresi aranıyor.
Yüzde 40 ve üzeri çalışan engelliler işe giriş tarihlerine göre kademeli erken emeklilik hakkına sahip.
Bağkur engelli emekliliği hakkı 1 Ekim 2008 sonrası yasa ile yürürlüğe girdi.
Başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanlara da belirli şartlarla erken emeklilik hakkı tanınıyor.
18 yaşını dolduran yüzde 40 ve üzeri engelli olanlara, gerekli şartları taşıması halinde maaş bağlanır.
Süreli rapor verilerek belli aralıklarla raporlarını yenilemek zorunda kalan engelli vatandaşlara, yeni düzenlemeyle sürekli rapor verilebilme imkanı getirildi.
ABONELİKTE İNDİRİM
Belediye otobüsleri, metro seferleri, Demir Yolları ve Deniz Yolları’nın şehir içi seferleri ücretsiz. ‘Ağır engelli’ ibareli raporu olanların bir refakatçisi ücretsiz ulaşımdan yararlanır.
Şehirler arası otobüslerde yüzde 40 indirim uygulanır. 20 koltuklu araçta 1, 20’den fazla koltuğa sahip olanlarda 2 engelliye indirim uygulanıyor.
Yüzde 40’ın üzerinde engelli olanlar ile ağır engelli bireylerin birlikte yolculuk ettikleri bir refakatçi havayolu hariç şehiriçi toplu taşımadan ücretsiz yararlanır.
Her belediye su indirimini en az yüzde 30 oranında uygulamak zorunda. İSKİ’nin indirimi yüzde 50.
Turkcell, Vodafone, Türk Telekom, TTNET, Uydunet ve Turkcell Süperonline’da engellilere özel indirimli tarifeler var.
THY, yüzde 40 ve üzeri oranda engelli olan yolculara, uygulanabilir ücretler üzerinden tüm iç ve dış hatlarda yüzde 25 indirim uyguluyor.
D-Smart ve Digitürk indirimli üyelik imkanı sunuyor.
BAKANA DA MAAŞ VERİLİYOR
Engelli bakımını üstlenenlere 1305 lira maaş bağlanıyor. Engelli yakını maaşı bağlanması için anne/baba sigortalı olmamalı.
Engellinin sosyal yardım kapsamındaki maaşı haczedilemez. Engelli maaşı isteyerek de olsa haczettirilemez.
Başarılı ve ihtiyaç sahibi engelli öğrencilere öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılıyor.
Müze ve ören yerlerine, engelliler ile bir refakatçisi ücretsiz biletle girebiliyor.
ULAŞIMDA ENGEL YOK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, engellilerin yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla yürüttükleri çalışmaları anlattı. Gar ve istasyon binalarının engellilere uygun hale getirilmesi için platform, rampa, özel gişeler ve engelli yardım noktaları yapıldığını ifade eden Turhan, Marmaray ve yüksek hızlı trenlerde (YHT) engellilere uygun tasarımların hayata geçirildiğini söyledi.
Engelli vatandaşların “https://yolcu.tcddtasimacilik. gov.tr/duyurular/isitme-engelliyolcularimiza- goruntulu-gorusmehizmeti” linkinden de hizmet alabildiklerini söyleyen Turhan, “Geçen yıl YHT ve ana hat bölgesel trenlerde 1.1 milyon engelli yolcu seyahat etti. Ayrıca PTT matiklerin klavyelerinde görme engellilerin kullanımına uygun tuş takımı var” diye konuştu.
ÖTV VE MTV ÖDEMİYOR
Yüzde 90 ve üzeri engelli yakını olanlar ÖTV ve MTV muafiyetli sıfır araç alabiliyor.
ÖTV muafiyeti, vergiler dahil 247 bin 400 lirayı geçmeyen araçlarda uygulanabilir. Motor silindir hacmiyle ilgili bir sınırlama yok.
MTV muafiyeti için Vergi Dairesi’ne müracaat edilmesi gerekiyor. Bildirmeden borç çıkarsa müracaat ederek iptal ettirebilirsiniz.
VERGİDEN MUAF
200 metrekareye kadar tek konutu olan engelli, emlak vergisi ödemiyor.
Çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari yüzde 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari yüzde 40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılırken, bu engel kategorilerinde bulunanlara 290-1200 lira arasında vergi muafiyeti uygulanıyor.
Engellinin eğitim, meslek, günlük yaşamları için özel üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları KDV’den istisna tutuluyor.
ÜCRETSİZ OTOPARK
Havalimanlarındaki ve belediyelerin işlettiği otoparklardan ücretsiz yararlanabilir.
ÖTV indirimli aracı olanlar evlerinin önüne belediyeye müracaat ederek ‘engelli araç park yeri’ yaptırabilir.
Trafik Tescil Şubesine dilekçe ile başvurarak engelli araç park kartı temin edilebilir.
EN AZ YÜZDE 3 İSTİHDAM
50 ve üzeri çalışanı olan özel sektör iş yerlerinde en az yüzde 3, kamuda yüzde 4 engelli personel çalıştırılması zorunlu. Kotanın üzerinde engelli çalıştıran sigorta prim teşviği alır.
Engelli memura isteği dışında gece nöbeti ve fazla mesai yaptırılamaz.
İşkur, MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ve belediyeler engellilere yönelik meslek edindirme kursları düzenliyor.
Sosyal Destek Hattı ‘Alo 183’, 7 gün 24 saat engellilere hizmet veriyor. (Posta)