Akkuyu NGS'ye ilk yakıt! Erdoğan: Artık nükleer güç sahibi ülkeler ligindeyiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ilk nükleer yakıt getirme törenine Beştepe'den video konferans yöntemiyle katılarak, bir konuşma gerçekleştirdi. Türkiye'yi dünyanın nükleer güç sahibi ülkeleri arasında sokacak büyük bir hamlenin sevincini paylaştıklarını belirten Erdoğan, "Bu gurur günümüze iştirak eden başta Cumhur İttifakı ortakları olmak üzere tüm misafirlerimize, tüm vatandaşlarıma teşekkür ediyorum. Bu törenle aynı zamanda milletimize olan bir sözümüzü bir ahdimizi gerçekleştirmiş oluyoruz" dedi.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin üretime geçmesinden bir önceki aşaması olan nükleer yakıtların santral sahasına getirilmesine şahitlik ettiklerini ifade eden Erdoğan, "Hava ve deniz yoluyla gelen nükleer yakıtların santralimize teslimiyle birlikte artık Akkuyu bir nükleer tesis hüviyetini kazanmıştır" açıklamasını yaptı.
Erdoğan, Türkiye'nin 60 senelik bir gecikmenin ardından da olsa dünyada nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükseldiğini kaydetti. Dünyada 422 nükleer reaktörün faal halde olduğunu söyleyen Erdoğan, 57 tanesinin yapımının devam ettiğini kaydetti. AB'nin elektriğinin yüzde 25’ini nükleerden elde ettiğini belirten Erdoğan, geçtiğimiz yıl AB Komisyonu'nun nükleer enerjiyi yeşil enerji kabul ederek, bu konudaki tereddütleri giderdiğini hatırlattı. Akkuyu ile ülkeyi bu gelişmelerin bir parçası haline getirdiklerini dile getiren Erdoğan, "Projemize en başından beri destek veren sayın Putin başta olmak üzere Rusya Federasyonu makamlarına şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum. Santralin inşasında ve üretime geçme aşamasında görev alan Türk-Rus tüm personeli tebrik ediyorum" dedi.

Akkuyu’da 4 reaktörlü bir nükleer güç santrali inşa edildiğini aktaran Erdoğan, "Türkiye'nin pek çok önemli projesi gibi Akkuyu da milli bütçemize yük getirmeyen bir finansman modeli ile hayata geçirilmiştir. Akkuyu, Rusya ile aramızdaki en büyük ortak yatırımdır. Yatırım bedeli 20 milyar dolar olan bu proje, Rusya’nın ilgili kuruluşu tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir" dedi.

Projenin inşaatı ile birlikte bakım, işletme ve nükleer santraller için büyük önem taşıyan işletmeden çıkarma süreçlerinin sorumluluğunun yükleniciye ait olduğunu söyleyen Erdoğan, "Santralin tüm üniteleri peyderpey 2028'e kadar hizmete girecektir. Tam kapasite devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek santralin tek başına Türkiye'nin elektrik talebinin yüzde 10'unu karşılaması öngörülüyor. Hiç şüphesiz sadece bu özelliği ile bile santralimiz ülkemizin enerji arz güvenliğine yaptığı eşsiz katkı ile stratejik yatırım unvanını hak ediyor. Doğalgaz ithalatımızın düşmesine yıllık 1 buçuk milyar dolar katkısı olacak bu proje, milli gelirimizin artışına da olumlu yönde etki yapacaktır. Buradaki birikim ve tecrübe bizi ileride nükleer alanında daha farklı yerlere taşıyacaktır. Proje kapsamında Rusya’da eğitim görerek santralimizde görev yapacak teknisyen ve mühendislerimiz ülkemizin nükleer güç alanındaki insan gücünü zenginleştirecektir" açıklamasını yaptı.

300’ü aşkın mühendisin Rusya’da yetiştiğini aktaran Erdoğan, "Bu santrali planlarken ve hayata geçirirken önceliklerimizin başında güvenlik gelmiştir. Santralimizin 6 Şubat depreminden etkilenmemesi mühendislerimizin ve teknisyenlerimizin işlerini ne kadar titizlikle yaptığını gösteriyor. Santralimiz bu alandaki mevzuatı ile beraber Uluslararası Atom Ajansı’nın Uluslararası Nükleer Güvenlik Danışma Grubu ve AB şartlarını da karşılıyor. Bu projedeki tecrübelerimiz ışığında farklı bölgelerde inşasını planladığımız 2. ve 3. nükleer santrallerimiz içinde inşallah en kısa sürede harekete geçeceğiz. Akkuyu projesini yürüten ve yüklenici olarak görev yapan firmalarımızın 6 Şubat felaketinin ardından depremzedelerimize sahip çıkarak gösterdikleri dayanışmayı daima şükranla hatırlayacağız. Rusya’nın Hatay’da kurduğu sahra hastanesi için özellikle milletim adına teşekkür ediyorum. Akkuyu projemizin üretim öncesi hazırlıklarının son safhası olan nükleer yakıt çubuklarının nükleer santral sahasına tesliminin bir kez daha hayırlı olmasını diliyorum" dedi.

PUTİN'DEN AKKUYU NGS AÇIKLAMASI

Mersin'deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ne (Akkuyu NGS) nükleer yakıt yükleme törenine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, çevrimiçi olarak katıldı. Putin törende yaptığı konuşmada, "Doğal gaz çok pahalı bir ürün. Pazar fiyatı daha da artıyor. Türkiye artık nükleer enerjiye sahip bir ülke olacak ve bu enerji dünyanın en ucuz enerjilerinden biri. Türkiye'ye böyle bir avantaj sağlıyor. Ayrıca gazımızın üçüncü ülkelere pazarlanması için bir işbirliğine gitmek istiyoruz. Türkiye'de bir gaz merkezi kurulacak. Talebi olan yabancı tüketicilere bu merkezden piyasa fiyatından pazarlanacak" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile tören öncesinde bir görüşme yaptığını hatırlatan Putin, Erdoğan'ın yoksul ülkelere un sevkiyatı önerisinde bulunduğunu belirterek, "Sayın Cumhurbaşkanı ile ayrıca tarım ürünlerindeki işbirliğimizi ve ihracatımızı arttırmaya karara verdik. Sayın Erdoğan'ın yoksul ülkelere un sevkiyatı önerisi var. İhraç edilecek Rus tahılı ile Türkiye'deki fabrikalarda un üretilecek" ifadelerini kullandı.

Türkiye ile Rusya arasında turizm alanındaki işbirliğinden de bahseden Putin, "Türkiye'nin turistik bölgelerine geçtiğimiz yıl 5 milyondan fazla Rus turist geldi. Bu nedenle karşılıklı olarak uçak seferlerini arttırma kararı aldık" dedi. Kahramanmaraş merkezli depremlere yardım ekibi gönderen ilk ülkelerden biri olduklarını hatırlatan ve depremin yaralarının sarılması için çabalarına devam edeceklerini de vurgulayan Putin, "Türkiye'deki depremler sonrasında Türk partnerlerimize gerekli desteği sağlamaya hazırız. Altyapı tedarikini sevk etmeye hazırız. Rusya, Türkiye'ye yardım ekipleri ve tedavi desteği sağlayan ilk ülkelerden biri oldu. Biz Türk partnerlerimize her zaman yardımcı olmaya hazırız" dedi.

Akkuyu NGS fikrinin Erdoğan'dan çıktığını söyleyen Putin, "Bugün Akkuyu NGS'ye nükleer yakıt yükleme programı gerçekleştireceğiz. Bu törenle birlikte Türk meslektaşlarımıza nükleer tesis işletme sertifikası sunacağız. Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılında bu projeyi hayata geçirmek istedi, bunu başardık. Şunu belirtmek istiyorum Rus ve Türk mühendisler büyük bir azimle ve ahenkle çalışıyorlar. Daha önce söylendiği gibi 4 bloğu da aynı anda kuruyoruz. Her bloğun kapasitesi 4 bin 800 megawattır. Dünya'nın en büyük nükleer tesisini kuruyoruz. Personel sayısı 30 bine yaklaşıyor ve bunun 3'te 2’si Türklerden oluşuyor. Bu çalışanlara ve ailelerine ekonomik getiri demektir" dedi. Akkuyu NGS'nin inşasında güvenlik konularına özel önem gösterildiğinin altını çizen Putin, "Santralin ihtiyaçları karşılayan toplam tutar 4,2 milyar dolar toplam gider 6 milyar dolardır. Koruma ve güvenliği en üst düzeyde tutuyoruz ve Uluslararası Atom Enerjisi kurallarına göre güvenlik sistemlerimiz var. Bu sistemler dünyanın en güvenli sistemleridir" ifadelerini kullandı.

Akkuyu NGS'nin inşasının yanı sıra kalifiye personel yetiştirmek için de ortak çalışmalar yürütüldüğünü belirten Putin, "Türkiye'deki enerji ihtiyacının yüzde 10'u karşılanacak ve bu enerji üretilirken atmosfere karbon monoksit salgılanmayacak. Türkiye'ye temiz enerji sağlanması için kalifiye uzmanlar yetiştiriyoruz. Üniversitelerimizde 300 Türk öğrenci nükleer bilim dalında eğitim gördü. Ayrıca bunun için Türkçe eğitim veren bir okul açtık. Türkiye'de yüksek teknolojilerle donatılmış yerli ve milli nükleer bir tesis açılıyor ve bu anlamda da yeni bir enerji alanı açılıyor" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye’ye övgüde bulunan Putin, "Sayın Erdoğan ve Türkiye hükümeti ülke ekonomisinin gelişimi için ne kadar büyük hizmetlere imza attığını gösteriyor. Açıkça bunu söyleyebilirim önünüze büyük hedefler koyabiliyorsunuz ve bu hedefler doğrultusunda ilerleyebiliyorsunuz" ifadelerini kullandı.

Törende konuşma yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Akkuyu'nun artık nükleer tesis statüsüne kavuştuğunu söyledi.

Şu anda aynı anda 4 reaktörün inşasının devam ettiğini aktaran Dönmez, önümüzdeki yıl santralde elektrik üretiminin başlayacağını kaydetti.

Yakıt çubukları 1,5 yıl boyunca elektrik üretiminde kullanılacak

Türkiye'ye getirilecek yakıt çubukları, Akkuyu NGS'nin faaliyete geçmesiyle 1,5 yıl boyunca elektrik üretiminde kullanılacak. Kullanım ömrünü tamamlayan nükleer yakıt çubukları önce reaktör bölgesinde hazırlanan bir havuzda soğutma işlemine alınacak. Ardından da hazırlanan özel bir yerde muhafaza edilecek.

Yakıt çubuklarıyla kullanım süresince 124 bin 500 vagon kömürden elde edilen enerjiye eş değerde ısıdan, karbondioksit salımı olmaksızın elektrik üretilecek.

Akkuyu'da NGS inşaatı 2018 yılında başladı

Türkiye ile Rusya arasında 12 Mayıs 2010'da imzalanan hükümetler arası anlaşma kapsamında Mersin'in Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli bölgesinde yapımı devam eden Akkuyu NGS'nin birinci ünitesinin temeli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in video konferans yöntemiyle katıldığı törenle 3 Nisan 2018'de atıldı. Böylece, ilk ünitenin inşasına ilişkin tam kapsamlı inşaat çalışmaları resmen başladı.

Bundan 2 yıl sonra, 8 Nisan 2020'de ikinci ünitenin inşasına başlanmasıyla çalışmaların ivme kazandığı projede, üçüncü güç ünitesine ilk beton 10 Mart 2021'de törenle dökülürken, dördüncü ve son ünitenin temeli ise 21 Temmuz 2022'de atıldı.

Dört ünitede de inşaat ve montaj çalışmalarının aynı anda yürütüldüğü projede böylelikle en yoğun inşaat aşamasına geçildi. Akkuyu NGS, aynı zamanda dünyanın en büyük nükleer enerji santrali inşaat sahası haline geldi.

Çalışmaların inşaat sahasının tamamında hız kesmeden devam ettiği projede, çoğunluğu Türk çalışanlardan oluşan binlerce kişi görev alıyor. İnşaat sahasında çalışan kişi sayısı en yoğun dönemde 30 bini buldu. Bugüne kadar 140 bin ton inşaat demirinin kullanıldığı ve 1,3 milyon metreküp betonun döküldüğü santralin yapımında 1300'den fazla iş makinesi görev yapıyor.

Akkuyu NGS'nin işletme ömrü 80 yıla uzatılabiliyor

Her biri 1200 megavatlık VVER-1200 tipi "III+" nesil reaktörlü 4 üniteden oluşacak Akkuyu NGS, toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip olacak.

Tam kapasite devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek santralin, tek başına Türkiye'nin elektrik talebinin yüzde 10'unu karşılaması öngörülüyor.

Akkuyu NGS'nin 60 yıl olarak planlanan işletme ömrünün ise 20 yıl daha uzatılma imkanı bulunuyor.

Sıfır emisyonla, çevreye zararlı sera gazı salımı yapılmadan kesintisiz elektrik üretilebilecek santral, Türkiye'nin "2053 net sıfır emisyon" hedefine sağlayacağı katkıyla da öne çıkıyor. Akkuyu NGS'nin işletmede kalacağı 60 yılda toplam 2,1 milyar ton karbon emisyonunu engelleyeceği hesaplanıyor.

İstihdam oranı proje aşamalarına göre değişen santralin işletme döneminde, 4 bin kişiye istihdam sağlanması hedefleniyor.

Dış koruma kabuğu 9’luk depreme dayanabiliyor

Reaktör binasının sızdırmazlığı için kullanılan çelik kaplama ve özel betondan oluşan iç koruma kabuğu, reaktör binasının korunmasını sağlıyor.

Güç ünitelerinin reaktör binaları, çift koruma kabuğu ile donatılıyor. Betonarme dış koruma kabuğu, 9 büyüklüğüne kadar depremlere, tsunami, kasırga ve bunların kombinasyonlarından oluşan aşırı dış etkenlere dayanacak şekilde tasarlandı.