66 yıl önce Amerika'dan getirildi, kilosu 40 lira
Amerika kıtası menşeli bir tür olan ve Türkiye'ye ilk olarak 1953'te getirilen pikan cevizinde hasat dönemi başladı. Klasik cevize göre çok daha farklı bir görünüm ve ince kabuğa sahip pikan cevizinin Türkiye'deki üretimi yaklaşık 2 bin tona çıktı. Ürünün bu yılki fiyatı 25 ile 40 TL arasında değişiyor.
Antalya'da narenciyenin yanı sıra birçok tropikal meyve türünün üretimi yaygınlaşıyor. Normal cevize göre daha uzun, desenli kabuğuyla farklı görünüme sahip ve elde kolayca kırılabilen ince kabuklu pikan cevizinde hasat mevsimi başladı. Anavatanı Amerika kıtası olan türle ilgili Türkiye'deki ilk çalışmalar, 1953 yılında Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü'nün (BATEM) merkez bahçesinde başlatıldı.
KİLOGRAMI 150 TL'YE SATILIYORDU
1953'ten 1969'a kadar Amerika'dan getirtilen tohumlar üzerinde çalışmalar yapan BATEM ekipleri, 1969'da İsrail'den pikan cevizine ait 25 türün fidanlarını getirdi. Antalya'da BATEM'in kent merkezindeki merkez bahçesi ve Kadriye'deki yaklaşık 600 dönümlük alanın 50 dönümünde fidanlar dikildi. Son yıllarda bilinirliği artan pikan cevizinin, önceki yıllarda kilogramı 150 TL'ye kadar alıcı buluyordu. BATEM'in geçen yıl 33 liradan satışını yaptığı pikan cevizinin bu yılki fiyatı ise 40 TL civarında.
İLK FİDANLARI BATEM ÜRETTİ
BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, adaptasyon çalışmalarında 25 türden 'mahan', 'wichita', 'choctaw' ve 'western' türlerinde üstün verim ve kaliteye ulaşıldığını, bu türlerin BATEM adına fidanlarının üretimine başlanıldığını ve tescil ettirildiğini kaydetti. BATEM'in 25- 30 yıldır bu ticari çeşitlerin fidanını ürettiğini ve Türkiye'de de enstitü vasıtasıyla yayıldığını belirten Ünlü, “Narenciye, avokadonun yetiştiği yerlerde bu cevizler de yetişiyor. Son yıllarda farklı ürünler yetiştirmek isteyen üretici de özellikle avokado ve pikan cevizi üretimine yöneldi" dedi.
TOPLAM ÜRETİM 2 BİN TON
Meyvedeki yağ oranının yüzde 71 ve normal cevizden biraz fazla olduğunu söyleyen Abdullah Ünlü, “Yaklaşık bir yıl raf ömrüne sahip ince uzun bir ceviz türü. Normal cevize göre tadı biraz yumuşak, farklı ve lezzetli bir meyve türü. Ülkemizde sadece Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahile bakan yamaçlarında ve Güneydoğu Anadolu'nun bazı bölgelerinde yetişiyor. Tahminlere göre ülkemizde yıllık 2 bin ton üzerinde üretimi var. Pazarı olan ve son yıllarda pastacılar, baklavacıların da talep ettiği bir ceviz türü" diye konuştu.
800 RAKIMIN ALTINDA YETİŞİYOR
BATEM olarak pikan cevizi fidanında yıllık üretimin 8- 10 bin adet civarında olduğunu kaydeden Ünlü, “Fidanlarımız sertifikalı. Özellikle farklı anaçlar kullanıyoruz, kendi anaçları yani ve dayanıklılık açısından kökten herhangi bir zarar gelmesin diye. Fidanlarımızı bu bölgedeki üreticilere satıyoruz. 800 rakım üzerinde yetişmeyen bir meyve türü. Fidanın tanesi 43 lira. Wichita ve choctaw erken, mahan daha geç hasat edilen türler. Normal cevize göre hasadı daha geç. Bölgemizde hasat dönemi başladı" dedi.
BİR DÖNÜME 14 AĞAÇ
Bir dönüm araziye 13-14 pikan cevizi fidanı dikilebiliyor. Fidanlar, üçüncü yılından itibaren meyve vermeye başlıyor. Ekonomik verimlilik açısından bakıldığında, 6 yaşından sonra ağaç başına 20-25 kilo, 8 yaşından sonra ise ağaç başına en az 50 kilo meyve alınabiliyor. BATEM'de 1 yaşındaki pikan cevizi fidanlarının tane satışı ise 43 TL'den yapılıyor.