Cümlenin Öğeleri Nelerdir? Cümlenin Öğeleri Nasıl Bulunur, Örnekleri Nelerdir?

Cümlenin Öğeleri Nelerdir? 

Cümlenin öğeleri toplamda 5 adet olarak bilinmektedir. Bunlar içerisinde özne ve yüklem temel öğeler olarak karşımıza çıkıyor. Bunların yanında dolaylı tümleç, zarf tümleci ve nesne bulunmaktadır. Kurulan cümlelerde bu unsurların bulunması için bazı sorular sorulmaktadır. Alınan cevaplara göre cümlenin öğeleri doğru şekilde bulunabilir. 

Cümlenin Öğeleri Nasıl Bulunur? 

Cümlenin öğeleri konusunu temelde son derece kolaydır. Bunun nedeni ise basit sorular ile öğeleri ortaya çıkarmak olarak bilinir. Bundan dolayı öğeler arasında yanlışlık olmadığı görülmektedir. Yani sorulan sorunun cevabı doğru olan öğeyi görmeye yarar. Cümlenin öğeleri şu şekilde bulunur;

- Özne için 'ne ve kim' soruları sorulur. 

- Belirtili nesne için 'neyi ve kimi' sorulur. 

- Belirtisiz nesne için 'ne ve kim' sorulur. 

- Dolaylı tümleç için 'nereye, nerede, kime, kimde, neye, neyden …' soruları sorulur. 

- Zarf tümleci için 'nasıl, niçin, nasıl, neden, ne kadar, ne zaman, neyle, ne biçim …' soruları sorulur. 

Cümlenin Öğeleri Hangi Sıraya Göre Bulunur? 

Cümlenin öğeleri bulunurken ilk olarak yüklem bulunmaktadır. Yüklemin ardından ise sıra özneye gelir. Bu kural oldukça önemlidir. Çünkü farklı bir sıra ile başlamak hata yapmaya yol açar. Bunun yanında cümlenin öğelerinde özne ve yüklemin ardından sıra diğer öğelere geçer. Diğer öğelerde sıralama yoktur. 

Yüklem ve öznenin bulunmasından sonra sıralama olmasa da genelde öncelikle nesneye bakılır. Daha sonra dolaylı tümleç ve zarf tümleci gelir. Tabi yüklem ve özne bulunurken doğru tespit yapmak önemlidir. Aksi halde devam eden öğelerin yanlış olma ihtimali ortaya çıkar. 

Cümlenin Öğeleri İçin Dikkat Edilecek Önemli Detaylar 

- İlk olarak cümlenin öğelerinden olan yüklem bulunur. Yüklem için soru sormaya gerek yoktur. Zaten yüklemin iş, hareket ve oluş bildirdiği görülmektedir. 

- Yüklem ve öznenin ardından nesneyi bulmak kolaylık sağlar. 

- Nesne bulunurken belirtili veya belirtisiz olmasına dikkat edilmelidir. 

- Öğeleri bulurken sorular yükleme yönelik sorulur. 

- Cümlede yer alan özne bazen gizli olarak yer alır. Yükleme sorulan sorunun cevabı olsada öznenin cümlede olmama durumu gizli özneye işaret eder. 

Cümlenin Öğeleri Örnekleri Nelerdir?

Örnek 1

- Bu olanların ardından sana inanmak mümkün değil.

Yüklem: mümkün değil. 

Özne: sana inanmak. (Mümkün olmayan ne?) 

Zarf tümleci: Bu olanların ardından. (Ne zaman?)

Örnek 2

- Oturup saatler boyu kitap okumaya bayılıyordu.

Yüklem: bayılıyordu.

Özne: O. (Bayılan kim? 'o' gizli özne)

Dolaylı tümleç: Oturup saatler boyu kitap okumaya. (Neye bayılıyordu?)