Trump’a atom bombası emanet edilir mi?

ABD Kongresi’nde 40 yılın ardından ilk kez bir ABD Başkanı için ‘nükleer yetki’ tartışması yaşandı. Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde konuşan Connecticut Senatörü Demokrat Chris Murphy, “ABD Başkanı’nın oldukça dengesiz ve değişken olmasından endişeliyiz. Onun karar verme süreci hayalperest ve ABD ulusal çıkarları dışında bir nükleer silah saldırı emri verebilir” diye konuştu. Ayrıca Murphy, içinde bulundukları durumun istisnai doğasını kabul etmeleri gerektiğini söyledi. Komite üyelerinden Florida Senatörü Cumhuriyetçi Marco Rubio ise söz konusu oturumun dışarıda ‘ABD’nin nükleer silah kullanma kapasitesinde bir noksanlık emaresi’ olarak değerlendirilmemesi için bu konularda hassas olunması uyarısında bulundu. Rubio, “Düşmanlarımız bizi yakından izliyor” dedi.

3. Dünya Savaşı uyarısı

Komite Başkanı Tennessee Senatörü Cumhuriyetçi Bob Corker da Kongrede birçok temsilcinin Trump’ın öngörülemez davranışları yüzünden zaman zaman endişelendiğini ancak nükleer silah kullanma yetkisi konusunun oldukça hassas bir şekilde konuşulması gerektiğini dile getirdi. Trump, eylül ayında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul toplantılarındaki konuşmasında, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’u ‘roket adam’ olarak nitelendirmiş ve ‘gerekirse bu ülkeyi tamamen ortadan kaldırmaktan çekinmeyecekleri’ mesajını vermişti. Corker ise geçen ay yaptığı bir açıklamada Trump’ın ABD’yi 3. Dünya Savaşı’na doğru sürüklediğini savunmuştu. Başkanın nükleer yetkilerinin Kongre’de en son incelendiği zaman 40 yıl önce Sovyetler Birliği ile yürütülen Soğuk Savaş dönemiydi.

Önleyici saldırı düzenleyemez

Komisyon’da ifade verenler arasında üst düzey eski Pentagon yetkilileri de vardı. Bu kişiler Trump’ın kendinden önceki başkanlar gibi misilleme niteliğinde bir nükleer saldırı emri vermek için kesin ve tek taraflı yetkisi olduğunu; ancak bu yetkinin önleyici nükleer saldırıyı içermediğini belirttiler. Hava Kuvvetleri’nden emekli orgeneral Robert Kehler, “Bu insanlar tarafından kontrol edilen bir sistem. Hiçbir şey otomatik olarak olmuyor” dedi. Kehler, Obama döneminde ülkenin nükleer cephaneliğini denetliyordu. Kehler ve Komisyon karşısında ifade veren diğer yetkililer, nükleer protokollerin Başkan’ın Amerika’ya yönelik olası bir nükleer saldırı sırasında hızlı adım atabilmesini sağlamayı amaçladığını kaydediyor. Ancak bu yetki K.Kore’ye önleyici saldırıyı kapsamıyor. Savunma Bakanlığı Müsteşarı Brian McKeon’a göre bu anayasal çerçevede bakıldığında savaş anlamına geliyor. Savaş kararı da Kongre’nin onayıyla alınabiliyor.