Sevinç ve hüzün!

Tüm dünyanın merakla beklediği İskoçya’daki bağımsızlık referandumunda sandıktan ‘Birleşik Krallık’tan ayrılmama kararı çıktı. Referanduma katılanların yüzde 55.3’ü, ülkenin Birleşik Krallık’a kalmasından yana oy kullandı. Bağımsızlık yanlıları ise yüzde 44.’de kaldı.

“İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?” sorusunun yöneltildiği referanduma katılım yüksek oldu ve kayıtlı İskoç seçmenlerin yüzde 84’ü, yani 3 milyon 619 bin 915’i sandık başına gitti. 32 bölgedeki 2 milyon bin 926 seçmen Birleşik Krallık ile birlikten yana, 1 milyon 617 bin 989 seçmen ise ayrılıktan yana oy verdi.

Ayrılıkçı Glasgow

32 bölgenin sadece 4’ündeki seçmenlerin çoğunluğu bağımsızlıktan yana oy kullandı. Başkent Edinburgh’dan ‘hayır’ oyu çıkarken, ülkenin en büyük şehri Glasgow’daki seçmenlerin çoğunluğu ayrılıkçılara destek verdi. Bağımsızlığın çoğunlukta çıktığı diğer 3 bölge ise Dundee, Batı Dunbartonshire ve Kuzey Lanarkshire oldu.

Kararsızların etkisi

Referanduma az bir süre kala kararsızların oranının yüzde 14’e kadar çıktığı belirtiliyordu. Çıkan sonuç kararsız seçmenlerin büyük bölümünün bağımsızlığa ‘hayır’ oyu verdiğini gösteriyor, zira son anketlerde ‘hayırcılar’ 2 ila 4 puan önde görünüyordu, kesin sonuçlara göreyse bu fark yüzde 10’u geçmiş durumda.

‘Sözünüzü tutun’

Karardan hayal kırıklığı duyan bağımsızlık yanlıları, İngiliz hükümetinin ‘daha fazla yetki’ vaatlerinin gerçekleşmesini umuyor. Pek çok İskoç, Londra’nın Özerk Parlamento’nun yetkililerini artırma sözünü tutacağına şüpheyle yaklaşıyor. Ayrılıkçılar, İngiltere ile İskoçya arasında 307 yıldır devam eden ortaklığın artık İskoçya’nın çıkarlarına ‘hizmet etmediğini’ söylüyor ve bağımsızlık kararı almaları halinde petrol gelirleriyle dünyanın en varlıklı ülkelerinden birisi haline geleceklerini savunuyordu.

İngiliz yönetimi, verdiği sözleri tutarsa İskoçya yeraltı kaynaklarından daha fazla pay alacak, Yerel Meclis Başkanı ve belediye başkanlarına, Londra Belediye Başkanı’nın yetkilerine eşdeğer yetkiler tanınacak. İskoç parlamentosu finans ve vergilendirme gibi konularda daha fazla kontrole sahip olacak.

Cameron çok mutlu

İngiltere Başbakanı David Cameron, İskoç halkının net bir karar verdiğini ve Birleşik Krallık içinde kalmak istediğini belirterek karardan son derece mutlu olduğunu söyledi. Referanduma gitmenin doğru bir karar olduğunu vurgulayan Cameron, İskoçya Özerk Parlamentosu’na daha fazla yetki verileceğine dair Londra’nın verdiği sözlerin tutulacağını, konuya ilişkin yasa tasarısının ocak ayında hazır olacağını kaydetti. Cameron “Tartışmalar bir nesil için sona erdi. İskoçya halkının iradesini öğrendik. Artık yeni bir oylama olamaz” dedi.

İstifa kararı aldı

Bağımsızlık kampanyasının başında olan İskoçya bölgesel hükümetinin başbakanı Alex Salmond, yenilgiyi kabul ederken, “İskoçya’yı halkın kararını kabul etmeye çağırıyorum” dedi. Referandumun, üzerinde anlaşılan bir süreç olduğunu dile getiren Salmond, “Tek ulus olarak ilerlemeliyiz” diye konuştu. Salmond akya saatlerinde bir açıklamayla referandum yenilgisi nedeniyle Kasım’da görevinden ayrılacağını duyurdu.

Hayallerinden vazgeçmeyecekler

Referandumdan “bağımsızlığa hayır” sonucu çıkmasının İskoçların bağımsızlık taleplerinden vazgeçmeleri anlamına gelmeyeceği yorumları yapılıyor. Özellikle İngiltere’deki koalisyon hükümetinin büyük ortağı olan Muhafazakar Parti’nin 2017 yılında yapmayı planladığı AB üyeliğine ilişkin referandum gerçekleşir ve İngiliz halkı AB’den çıkma kararı alırsa, Avrupa Birliği’nde kalmak isteyen İskoç Ulusal Partisi’nin Birleşik Krallık’tan ayrılmak için yeni bir referandum yapılması talebini gündeme getireceği öngörülüyor. İskoçlara daha fazla yetki tanıma vaadinde bulunan Londra’nın talebe nasıl karşılık vereceği ise şimdilik belirsiz.

‘Aykırılar ibret almalı’

MHP Genel Başkan Yardımcısı Tuğrul Türkeş, İskoçya’daki referandum sonucunu değerlendirirken, “Gelişmiş bir ülke olan İskoçya’dan, gelişmekte olan Türkiye’deki ayrılıkçılar ve ana akım medyadaki halktan kopuk aykırı sesler ibret almalıdır. Unutulmasın ki birlikte her zaman hayır, ayrılıkta ise her zaman şer vardır” ifadelerini kullandı. Türkeş, İskoç halkının, tüm fırsatlara ve artılara rağmen bağımsızlığa ‘hayır’ demesinin gelişmekte olan ülkelerdeki ayrılıkçılara ders olduğunun altını çizdi.