Rusya Ukrayna krizi nasıl başladı? Ukrayna'da neler oluyor?

Rusya ve Ukrayna krizi büyüyor! Rusya Ukrayna sınırına 100 bin asker yığdı! Hem Rusya, hem de Ukrayna geri adım atmazken, AB kriz ile ilgili hazırlık yapıyor. Türkiye, de krizin yatıştırılmasından yana. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Rusya Ukrayna krizi ile ilgili konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Rusya ile Ukrayna arasındaki gelişmeleri doğru bulmuyoruz. Bölgede bir savaş atmosferinin olması, böyle bir psikolojinin doğması, bunlar bizi de her iki tarafla münasebetleri olan bir ülke olarak üzmektedir. Temennimiz odur ki sayın Putin'le Zelenskiy'i bir araya getirebilmek ve yüz yüze bir görüşme yapmalarını temin etmek." dedi. Peki, Rusya Ukrayna krizi nasıl başladı? Ukrayna'da neler oluyor? Rusya ile Ukrayna arasındaki sorun ne? Rusya Ukrayna krizi hakkında merak edilenler...

RUSYA UKRAYNA KRİZİ NASIL BAŞLADI?

2014'te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle başlayan Ukrayna krizi bugün Batı ile Moskova arasında ikinci bir ‘Soğuk Savaş’ halini aldı.

Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin dağıldığı 1991’den 2013’e kadar Moskova yanlısı çizgisini korudu ancak o tarihte meydana gelen halk ayaklanması ile iktidar Avrupa yanlısı yönetime geçti. Değişimi “darbe” olarak gören Moskova, ertesi yıl önce Kırım’ı ilhak etti, ardından ülkenin doğusundaki Donbas’ta Rusya yanlısı ayrılıkçıları desteklemeye başladı. Bugün aslında Rusya yönetiminin temel beklentisi Ukrayna’dan toprak koparmak değil, eski “arka bahçesini” yeniden kontrolü altına alabilmek. Somut olarak; NATO’nun Kiev başta olmak üzere eski Sovyet ülkelerine kapılarını kapatmasını, bu coğrafyada askeri varlık göstermemesini isteyen Moskova, Batılı rakiplerinden şu ana dek İttifak’a katılımın “bağımsız devletlerin egemenlik hakkı” olduğu yanıtını aldı.

UKRAYNA'DA NELER OLUYOR?

“Ukrayna’ya saldırmayacağını” söyleyen Rusya’nın buna karşın sınıra 100 bin askerle yığınak yapması çatışma endişesini beslerken, geçen hafta Brüksel, Cenevre ve Viyana’da yapılan bir dizi görüşmeden sonuç çıkmadı. Batı ile Rusya arasında Ukrayna gerilimi sürerken Moskova bu kez Belarus’a tatbikata asker ve teçhizat yolladı. Washington, Moskova’nın ülkeye “nükleer silah yerleştirmesinden” endişe duyduğunu belirtti.

UKRAYNA NE İSTİYOR?

Ukrayna hükümeti Rusya ile barış için öncelikle 2014 yılında ilhak edilen toprağı Kırım’ın iadesini ve ülkenin doğusundaki Donbas’ta ayrılıkçılara verilen desteğin son bulmasını istiyor. Bunun dışında 2014’ten beri uğradığı maddi ve manevi zarardan ötürü tazminat ve Rusya’ya kaçan eski Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i iadesi talepleri de bulunuyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın karşısında başta NATO olmak üzere ABD ve Avrupa’dan tam destek istiyor.

NATO: RUSYA’DAN GERİ ADIM BEKLİYOR

Krizden tümüyle Rusya’yı sorumlu tutan NATO geri adım atması gerekenin Moskova olduğu görüşünde. Askeri hamle ihtimalini gerçek bir tehdit olarak algılayan NATO’nun öncelikleri Rus askeri yığınağına son verilmesi, uluslararası taahhütlere bağlılık ve Avrupa güvenliğinin temel ilkelerine saygı. Geçen hafta Brüksel’deki NATO-Rusya doğrudan teması sonuçsuz kaldı. Rusya’nın en önemli isteği olan “genişlemeye kapının kapatılması” NATO’da duvara çarptı. İttifak, doğu kanadındaki müttefik ülkelerden asker çekme niyetinde olmadığını belirtse de Genel Sekreter Jens Stoltenberg, ikinci bir NATO-Rusya Konseyi zirvesi için taraflara davet gönderdiğini açıkladı.

AB, ‘DİPLOMASİ’, ABD ‘YAPTIRIM’ DİYOR

Ukrayna sınırındaki Rus varlığına ilişkin müzakerelerde kurumsal olarak masada yer alamamanın sıkıntısını yaşayan Avrupa Birliği, üye ülkeleri aracılığıyla diplomatik çözümü öne çıkaran bir yaklaşım içinde. Konuya güvenlik ve ekonomi penceresinden bakan ve olası gelişmelere ilişkin 7 farklı senaryo üzerinde çalışan AB, bir Rus askeri harekâtı durumunda yaptırımların devreye sokulmasından yana. Moskova’ya karşı sert ekonomik yaptırımları gündeme getiren ABD ise “Rusya’nın Ukrayna’ya her an saldırabileceği endişesi taşıdığını” ifade ederken, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün Kiev’i ziyaret edecek, cuma günü de Rus mevkidaşıyla Cenevre’de bir araya gelecek.