'En çok Türkiye'yi kızdırdı!'
'Suriye konusunda “en çok Türkiye ve Suudi Arabistan kırıldı.'
Rusya’nın Ortadoğu’da ABD’nin yerini alamayacağı savunulmakla birlikte Obama Yönetiminin Ortadoğu politikalarının bölgedeki müttefiklerini kızdırdığı öne sürülüyor. Financial Times gazetesinin tanınmış yazarlarından David Gardner, Suriye konusunda “en çok Türkiye ve Suudi Arabistan kırıldı” değerlendirmesini yaptı.
David Gardner, “Amerika gitmek, Rusya ise "girmek" istiyor ama bölgenin kendi fikirleri var” spotunu kullandığı yorumunda, ABD’nin Arap ve İsrailli müttefikleri arasında Washington’un Ortadoğu’da artık güvenilir bir ortak olmadığı yönünde artan inancının Rusya’nın bölgeye dönüşü konusunda spekülasyonlara yol açtığını belirtiyor.
Bu çerçevede özellikle Mısır eski Devlet Başkanı Enver Sedat’ın 20 bin Rus askeri danışmanını kovmasından 41 yıl sonra Rusya’nın dış ve savunma bakanlarının geçen hafta Kaire’ye yaptıkları ziyaretlerin bazılarınca bir “dönüm noktası” olarak görüldüğüne dikkat çeken Gardner, şu savı dile getiriyor:
“Eğer böyle ise, Mısır ve Suudi Arabistan, Türkiye ve İsrail gibi hayal kırıklığına uğramış Amerika’nın diğer müttefiklerinin ne yöne dönebilecekleri açık olmaktan uzak” savını öne sürdü.
Bu bölgesel güçlerin ABD’ye ilişkin sızlanmaların aynı konuda yoğunlaşmayabileceğini kaydeden Gardner, “Tüm Arap ülkeleri ile Türkiye ve İran’ın Washington’un İsrail’e adeta koşulsuz desteğine kızgınlığı önemli bir istisna. Ancak Barack Obama’nın başka nedenleri de ekledi” diye yazdı.
Yorumda Mısır’daki askeri yönetimin ve onun başlıca destekçisi Suudi Arabistan’ın Beyaz Saray’ın Hüsnü Mübarek’in devrilmesini önlemek için hiçbir şey yapmaması ve ordunun Mursi’yi görevinden uzaklaştırdığı için yıllık 1.3 milyar dolarlık askeri yardımın askıya alınmasından dolayı “ihanet” duygusunu yaşadıkları, “statüko” gücü olan İsrail’in de gelişmelerden mutsuz olduğu belirtti.
SURİYE’YE GELİNCE…
Bu arada, Gardner, Suriye konusuna gelince Obama’nın, Esad rejiminin son bulmasını isterken ana akım isyancılarına bunu gerçekleştirme araçlarını sağlamayıp alanı giderek cihatçı aşırı unsurlara bırakan garip teredüt ve serüvenlik karışımından oluşan bir tavrından “en çok Türkiye ve Suudi Arabistan kırıldı” diye savunan Gardner, şu iddialarda da bulunuyor:
“Kahire Moskova’ya kur yaparken Türkiye’nin artan biçimde bildiğini okuyan Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’nın NATO müttefikleri ile entegre olamamasına rağmen Çinli füze savunma sistemini satın almayı taahhüt ederek Beijin ile flört etmeye başladı. Suudiler ise, kızgınlıkla ABD ile 70 yıllık ittifaklarından ‘büyük bir kayma’dan söz ediyorlar.”
FT yazarı, mevcut mutsuzluğun merkezinde ise ABD’nin İran ile yakınlaşması olasılığının “Şii İslam Cumhuriyeti’ni tehdit edici olarak gören İsrail ve Suudi Arabistan’ı dehşete düşürdüğünü” öne sürüyor.
Buna karşın Gardner, “Ortadoğu’daki ABD dönemi sona erse de Rusya’nın onun yerini alabileceği inanmak zor” derken Rusya’nın artık ekonomi ve teknoloji yönünde büyük bir güç olmadığını, silah sistemlerine gelince hiç kimsenin Rusya’yı ABD’ye tercih etmediğini de savundu.