Dünya çocuk yapma peşinde
Dünya Bankası’nın verilerine göre, birçok Avrupa ve Doğu Asya ülkesinde doğum oranları keskin şekilde düşüyor. Genç nüfus ve toplam nüfuslarının azalmasından endişe eden birçok ülke farklı teşvik yöntemleriyle, doğum oranını artırmak için çaba harcıyor.
Bazen hükümet, bazen de özel şirketler devreye giriyor. Fransa Ulusal Demografi Çalışmaları Enstitüsü’nün 2017 raporuna göre, “çocuksuzluk oranı” Kuzey Avrupa’da yüzde 15, Batı Avrupa’da ise yüzde 18 civarında.
TÜRKİYE
Türkiye’de, çiftlere ilk çocukta 300, ikinci çocukta 400, üçüncü çocukta 600 lira ödeme yapılmasını öngören “ilk altın devletten” düzenlemesi 2015’te hayata geçti. Babaanne maaşı uygulaması ise bu yıl başladı 450 lira ödeniyor.
JAPONYA
Japonya’da geçen yıl doğan çocuk sayısı ilk defa bir milyonun altına düştü. Japonya hükümetinin müdahalesi, elbette robotları da içeriyordu. Önce 2010’da Yotaro adlı bir “bebek robot”, geçen yıl da avuç içi büyüklüğündeki Kirobo Mini robotlar ortaya çıktı. Bu robotlar, gıdıklanınca gülüyor, ağlıyor, bebek gibi göz kırpıyor ve ses çıkarıyorlardı. Amaç, çiftleri bebek fikrine alıştırmak ve bir “duygusal bağ” kurarak kendi bebeklerini yapmalarına özendirmekti.
DANİMARKA
2012 yılında anaokulları Danimarkalı ailelere bir teklifte bulundu: Biz çocuklarınıza iki saat daha bedava bakarız ama siz de gidin çocuk yapın. 2014’te ise daha iyi sonuç vereceği düşünülen bir uygulamaya geçildi. Bir tatil şirketinin reklam kampanyası, “Annen için yap”, “Danimarka için yap” gibi sloganlarla çiftlere daha çok seks yapmaları için indirimli tatil fırsatları sunuyordu.
RUSYA
2011’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin halkına bir söz verdi: Yaklaşık 40 milyar dolarlık bir programla doğum oranını artırmak. Proje, yaz kamplarında seks için özel çadırlar, grup evlilikleri ve “Üç çocuk yapmak istiyorum” yazılı tişörtleri de kapsıyordu. Bu arada Ulyanovsk bölgesinde, her ayın üçüncü haftasında bir günlük tatil veriliyor.
SİNGAPUR
Singapur hükümetinin buluşu ise “aşk teknesi” oldu. Times gazetesinin haberine göre, bir dönem çiftlere “iki çocukta durun” çağrısı yapan hükümet, geçtiğimiz yıllarda cinsel ilişki danışmanları ile doğurganlık eğitimi gibi tatil aktiviteleri sağlamaya başladı. Ayrıca ülkedeki anne-babalara, ilk ve ikinci çocukları için 8 bin dolar, daha fazla çocuk için de 10 bin dolar veriliyor. 2012 yılında ise, Singapurlu yetkililer şekerleme üreticisi Mentos’la işbirliği yaparak bir rap şarkısı üzerinden kampanya yürütme kararı aldı. Şarkının sözlerinde, “Ben vatansever bir kocayım, ben vatansever bir kadınım, yurttaşlık görevimizi yapıp bir yaşam üretelim” ifadeleri kullanılıyordu.
ÇİN
1979’da Komünist Parti’nin getirdiği tek çocuk politikası ile nüfus artışının önüne geçmek istiyordu. Ancak doğum oranı hızla düşmeye başladı. Çin’in en dikkat çekici yöntemi, 2015 yılının sonunda bu köklü uygulamayı silip atmasıydı. Bu değişiklik hızlı sonuç verdi. Çin’de doğum oranı 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 7.9 artarak yaklaşık 18 milyona ulaştı. Çin bu yıl yeni bir adımla, ikinci çocuğu yapmaları halinde çiftlere para desteği vermeyi gözden geçiriyor. Kadınların iş gücüne katılımında dönüm noktası: Formül süt.
KÜBA
ABD’de yayınlanan Washington Post gazetesinin haberine göre, nüfusun yaklaşık beşte birinin 60 yaşında ya da daha büyük olduğu Küba’da, yeni doğan bebeklerin büyükanne ve büyükbabalarına da ücretli izin veriliyor.
FİNLANDİYA
Finlandiya’da yeni anne-baba olan çiftlere “annelik paketi” ile destek veriliyor. Sadece Finlandiya sosyal güvenlik sistemi kapsamında çiftlere bu paket veriliyor. Yaklaşık 50 farklı eşyanın olduğu büyük bir kutuda, bebek kıyafetleri, pijamalar, kitaplar, bakım ürünleri ve oyuncaklar gibi temel ihtiyaçlar bulunuyor. Kutudaki her şeyin rengi ve kalitesi aynı. Çocuk sahibi olmayı özendiren bu yöntem ile amaçlanan ise eşitliğin sağlanması.