8.9'luk deprem değil tsunami öldürdü!
Japonya'da meydana gelen depremi yorumlayan uzmanlar, “Can kaybına tsunami neden oldu”
Dünyanın depreme en hazır ülkesi Japonya, 8.9’luk depremle sallandı. Sarsıntı binalara zarar vermedi ama oluşan tsunami kentleri yuttu. Uzmanlar, “Can kaybına tsunami neden oldu” dedi.
Süpürtü dalgaları etkili oldu - Prof.Dr. Ahmet Ercan
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi: “8.9 şiddetindeki depremde can kaybına en çok tsunami neden oldu. Tsunaminin etkisi mercalli ölçeğine göre 12 oldu. Yani en yüksek tavana dayandı. Tsunaminin 4 metre yüksekliğindeki ve 8 km/sn hızla gelen süpürtü dalgaları etkili oldu. Ne yazık ki Japonlar da bu işte yanıldı. Deprem olduktan sonra haber verdiler. ‘Dalgalar geliyor’ dediler ancak halk hazırlıksız yakalandı. Çatıya çıkanlar kurtuldu. Bu dalgalar 17 saniye de geldi. Birçok kişinin kaçacak zamanı olmadı.”
‘Japonya için bile büyük’ - Prof. Dr. Hüsnü Can
Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü: “Bu Japonya için de çok büyük bir deprem. Japonlar deprem konusunda yıllarca tedbirlerini aldılar ve sahil kentlerinde de bir iki katlı yapılar yarattılar. Japonya’da yapı güvenliği açısından bir sorun yok.
| Saniye saniye tsunami anı |
| video için tıklayın |
Ancak tsunami etkisiyle hasarların ve can kayıplarının yaşandığını görüyoruz. Suyun çarpma etkisiyle hasarlar oluşuyor. Türkiye’de bu şiddette bir depremin olması mümkün değil. Türkiye’de en büyük 7-8 arasında o da Kuzey Anadolu fayında bir deprem beklenebilir. Olası bir deprem tsunami etkisiyle Marmara kıyılarında da hasar yaratacaktır. Böyle bir durumda İstanbul’da ne kadar yapı ayakta kalır bilemiyorum.”
‘Bizde yüz binler ölürdü’ - Prof. Dr. Süleyman Pampal
Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi eski Müdürü: “8.9 büyüklüğündeki deprem, Türkiye’de olsaydı yüz binler ölürdü. Çünkü deprem Türkiye’de karada ve şehirlere çok yakın olacak. Japonya’daki deprem Türkiye’yi etkilemez. Bu deprem Japonya’nın yaşadığı en büyük deprem. Depremin alt merkezi, fayın kırılmaya başladığı nokta yüzeye yakın bu anlamda sığ bir deprem. Bu bölgede meydana gelen depremler derin odaklıdır. Türkiye’deki depremler de sığdır. O nedenle yıkıcı etkisi büyük bir depremdir. İkinci etki tsunamiden kaynaklandı. Tsunami, acısı biraz geç hissedilen bir durumdur. Kayıplar daha sonra ortaya çıkar. Bu depremde halkın gayet bilinçli gördük. Herkes ne yapması gerektiğini biliyor. Bu çok hayati bir konudur.”
‘Bin kilometrelik bir kırık’ - Prof. Dr. Ali Pınar
İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü Öğretim Üyesi: “Aslında bu bölge oldukça aktif bir bölgede yer almaktadır. Yaklaşık her 110 yılda bir büyük deprem oluşmaktadır. Bu depremle birlikte kırık biraz daha güneye ilerlerse Tokyo bölgesinde beklenen deprem bölgesinin de tehlike altına girmiş olacağı söylenebilir. Bu depremin Japonlar için sürpriz olduğunu söyleyemeyiz. Japonlar bu gibi depremlere alışıklar, binalarını ona göre yapmaktadırlar. Deprem 8.9 büyüklüğünde olduğuna göre yaklaşık 1000 kilometre uzunluğunda bir kırık olduğu tahmin edilmektedir. Tokyo ’nun doğusundan 600-700 kilometre kuzeyini kapsayan bir bölgede büyük artçı depremlerin olduğunu görmekteyiz.”
‘Altyapıda eksiğimiz çok’ - Prof. Dr. Haluk Eyidoğan
İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı: “Bu deprem beklenildiği gibi ciddi bir tsunami yarattı. Sahile de 100 kilometre olması itibariyle de bu tsunami sahillerde ciddi bir etki yarattı. Gelen haberler 5-6 metre yüksekliğinde bir su kütlesinin sahillerden içeri girdiğine dair. Japonya ve Pasifik çevresinde tsunami uyarı merkezleri var.
Tsunami uyarı merkezleri çok etkili çalışıyor. Sanıyorum bu uyarı yapılmış, bu da muhtemelen insan kaybını azaltıcı bir durum yaratmış olabilir. Bizim Marmara için yaptığımız senaryoda maksimum 7,5, 7,7 gibi depremlerden bahsediliyor bu bile çok büyük. Türkiye’de yerleşim ve yapılarla ilgili sorunlarımız, eğitim ve altyapı konusunda eksiklerimiz düşünüldüğünde ben böyle bir depremin Türkiye’de olmasını düşünmek istemiyorum.”