27 yıl komada kalan kadın uyandı
Birleşik Arap Emirlikleri'nden Munira Abdulla, 1991'de geçirdiği trafik kazasının ardından beyninde oluşan ciddi hasar nedeniyle komaya girdi ve uzun yıllar boyunca durumunda ciddi bir değişiklik olmadı - ta ki Almanya'da bir hastaneye sevk edilip, geçen yıl birdenbire gözlerini açana kadar.
Munira Abdulla kaza sırasında 32 yaşındaydı ve oğlunu okuldan almıştı. İçlerinde bulundukları araç bir otobüse çarptı. Oğluyla birlikte arka koltukta oturan Munira 4 yaşındaki oğlunun üstüne kapanarak onu korudu. Omar Webair annesinin bu hareketi sayesinde kazayı sadece ufak bir morlukla atlattı ancak Munira Abdulla ağır yaralandı.
Munira kafasına aldığı darbe nedeniyle komaya girdi ve 27 yıl boyunca durumunda ciddi bir değişiklik olmadı. Ta ki 2018'e kadar. Munira Abdulla geçen yıl Almanya'da kaldığı hastanede birdenbire komadan uyandı.
Omar kazayı ve annesinin komada geçirdiği 27 yılı BAE gazetesi The National'a anlattı.
"Ümidinizi kesmeyin"
Omar gazeteye yaptığı açıklamada "Hiç pes etmedim çünkü içimde hep onun bir gün uyanacağına dair bir his vardı" dedi ve başlarından geçenleri gazeteye anlatmasının nedenini şöyle açıkladı: "Annemin hikayesini paylaşıyorum çünkü benzer durumda olan insanlar sevdiklerinden ümitlerini kesmemeli; onları ölmüş gibi görmemeli".
Kazada oğlunun üzerine kapanarak onun hayatını kurtaran Munira, kazanın ardından saatlerce yardım bekledi.
En sonunda hastaneye kaldırılan Munira, daha sonra Londra'da bir hastaneye sevk edildi.
The National'ın haberine göre Londra'daki hastanede Munira'nın bitkisel hayatta olduğu, acıyı hissedebildiği ancak tepki veremeyeceği söylendi.
Munira daha sonra BAE'ye geri götürüldü ve El Ayn kentinde bir hastaneye yatırıldı. Daha sonra sağlık sigortasının gerekliliklerinden ötürü birkaç kez hastane değiştirmek zorunda kalındı.
Burada Munira'yı hortumlarla besleyerek hayatta tutmayı başardılar. Aynı zamanda kaslarının hareketsizlikten zayıflamaması için fizyoterapi uygulandı.
Bir dizi ameliyat geçirdi
2017 yılında BAE hükümetinin sağladığı bir fonla ailesi Munira'yı Almanya'ya götürdü.
Munira orada bir dizi ameliyat geçirdi. Hareketsizlikten kısalan kol ve bacak kasları onarıldı, beyinsel durumunu iyileştirmek için ilaç tedavisi uygulandı.
Almanya'ya götürülmesinin üzerinden 1 yıl geçmişti ki oğlu Omar, annesinin kaldığı hastane odasında görevlilerle bir tartışmaya girdi ve sesler yükseldi.
Omar yaşananları şöyle anlatıyor: "Annem garip sesler çıkarıyordu ve ona bakmaları için doktorları çağırıp onu muayene etmelerini istedim. Bana her şeyin normal olduğunu söylediler.
"3 gün sonra birinin ismimi söylediğini duydum ve uyandım. İsmimi söyleyen kişi annemdi. Evet, annem. Mutluluktan havalara uçtum. Yıllardır bu anın hayalini kuruyordum ve uyanınca ilk söylediği şey ismim oldu.
Omar hastane odasında yaşanan tartışma sırasında annesinin kendisinin tehlikede olduğunu hissettiğini, bunun annesinde şok etkisi yarattığını ve uyanmasında bunun tetikleyici olduğunu belirtiyor.
27 yıllık komadan uyanan Munira zamanla daha fazla tepki verebilmeye başladı. Şu an acıyı hissedebiliyor ve kısa diyaloglara girebiliyor.
Şu an Abu Dabi'de kaslarını güçlendirmek ve duruşunu düzeltmek için fizik tedavi ve çeşitli rehabilitasyonlar görüyor.
"Munira gibi vakalar çok nadir"
Uzun yıllar komada kaldıktan sonra bilinci açılan hasta sayısı çok az. Uyanabilseler bile iyileşme süreçleri çok uzun ve zorlu oluyor.
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri, bilinci kapalı bir hastanın durumunda yaşanan değişiklikleri saptayabilmenin çok zor olduğuna dikkat çekiyor.
Koma sonrası bilinci açılan kişilerin çoğu, beyinlerine aldıkları hasar nedeniyle, hayatlarına ciddi sakatlıklarla devam etmek zorunda kalıyor.
En bilindik iyileşme hikayelerinden biri 19 yaşında trafik kazası geçiren Amerikalı Terry Wallis'inki.
Wallis 19 yıl bitkisel hayata yakın bir durumda kaldıktan sonra iyileşmişti. Wallis'in beyninin koma süresince yeni hücre üretmeyi sürdürdüğü tahmin ediliyor.
Eski Formula 1 şampiyonu Michael Schumacher ise 2013'te Fransa'da kayak yaparken geçirdiği kazada kafasından yaralanmıştı. Schumacher altı ay yapay komada tutulduktan sonra İsviçre'deki evine sevk edildi. Tedavisine evde devam ediliyor.
BBC Türkçe