Mizah zayıfın güçlüye karşı silahıdır

Haldun Dormen

‘Levent Kırca gerçek bir meddahtı’

Türk tiyatrosunun, sanatının çok önemi bir rengiydi Levent Kırca. Bir çok şeyi başardı. Tiyatrodan televizyona geçmesi ve bu alanda büyük bir başarı elde etmesi geniş kitlelere ulaşması bir devrimdi. Aynı zamanda tiyatroya da devam etti. Genelde televizyona geçenler tiyatroyu ikinci plana iter, hatta unutur ama Levent Kırca ikisini de yürüttü. O modern zamanların meddahıydı. Siyasi hicivler hazırladı. Söylemek istediği her şeyi, iletmek istediği her mesajı komediyi başarıyla kullanarak verdi. Bu mesajlar tüm Türkiye'ye ulaştı. Siyasi mesajları iletmek tiyatroda en etkili yoldur ve Kırca bunu başardı. Muhalif tavrını da, komedi yaparak Anadolu'da tiyatroyla tanışmamış halka yansıttı. Herkese ulaştı. Mesajını verdi. Sanatını yaptı...

Müjdat Gezen

‘Atlet komple’ sanatçıydı

Önce insan olarak çok büyük bir şey başardı. Nazım'ın bir deyişi vardır "en büyük kahramanlıktır öleceğinin bile bile yaşamak" Levent, bunun üstünde bir kahramanlık yaptı ve öleceği günü bilerek yaşadı. Diğer canlılar öleceklerini bilmezler Levent ölümü öyle bir metanetle karşıladı ki, her babayiğidin harcı değildir bu. "Sarhoş komedyen öldü" yazmışlar, bu kadar büyük bir aktör, içki içmediği halde sarhoş olduğuna bunca insanı inandırmış. Bu sahne adamı için çok önemli bir şeydir.

10 gün önce birlikteydik, hastanede şakalar yaptık sohbet etti bizimle bir saat kadar. Başhekimi kenara çektim, "Ben Almanya'ya turneye gidiyorum" dedim, "Ne zaman döneceksiniz, ben bir garanti veremem” dedi. Doktoru da kendisi de biliyordu ve bile bile bu yiğitliği gösteren o mesajı veren biriydi. “18 yaşında çocuklar şehit olurken, bu ölüm neden bana geldi demem” diyecek kadar cesur bir adamdı.

Aktörlüğünde bileğini bükecek birine rastlayamadım. Dünyanın bir başka ülkesinde de doğsaydı Levent Kırca, yine çok büyük bir sanatçı olarak anılırdı.

Eskilerin bir deyimi vardır "Atlet komple" derler, her şeyi iyi yapabilen kişidir. Levent resim yapardı, heykel yapardı, dekor yapardı, makyaj yapardı, reji yapardı, yazı yazardı ve çıkıp oynardı. Onun yaptığı TV parodileri bir daha yapılamaz, çok ender rastlanacak güzellikte şeylerdir Olacak O Kadar'daki parodiler. Son olarak bir film yaptı. Film için bana "hiç politik gönderme yapmadım, bir sarhoşun hikayesini yaptım, ama film satmıyor" dedi. Film iyi mi güzel mi o ayrıdır, ama Levent'in filmini korkularından almadılar. 20 küsür yıl Olacak O Kadar TV kimseye nasip olmuş bir şey değildir.

Devrimcidir Levent, her sanatçı gibi. Sanat zaten bir karşı çıkmadır, devrimdir. Levent'in yapamadığı bir şey kalmadı, güler yüzle gitti, "beklediğim aklışı alamadım" diyen insanlardan değildi. Levent kıymeti bilinmiş birisidir. Tiyatroda Sefiller oynadı, sırf dekoru bile bir tiyatronun bir sene geçineceği para kadardı. Yaptığı işin beğenilmesini çok isterdi ve ciddiye alırdı. Bu meslekten kazandığını bu mesleğe döndürdü. Ölürken tiyatrosu da evi de kiraydı...

Şensoy kavuğu veremedi...

Ferhan Şensoy rahatsızlığı nedeni ile Levent Kırca’yı arayarak, ‘Ağırdan al, ayağını sürt, hemen gitme sakın. Dümbüllü’nün kavuğunu sana vereceğim’ demiş. Ama kısmet olmadı.

Gencay Gürün

Az bulunur bir yetenekti

Levent Kırca Türkiye'nin yetiştirdiği en kıymetli komedyenlerden biriydi. Tam bir meddahtı, az bulunur bir yetenekti. Kendine has bir komedi anlayışı vardı ve onunla ilgili yaptığı her şey seyirci çekerdi. Tiyatroyu hem sevdirdi birçok insana, hem de hoşça vakit geçirmelerini sağladı. Türkiye için çok kıymetli bir tiyatrocuydu Levent. Böylesi 40 yılda bir çıkar. Türk tiyatrosunda komedi ikonudur. Halka en ciddi fikirleri en komik şekilde anlattı.

Yasemin Yalçın

Halkın damarını, halkın içinde çözmüştü

Son ana kadar çalışıp çabaladı tiyatrosuyla ilgilendi. Tek başına Cumhuriyet'in Atatürk'ün savunucusu oldu. İlkokulda Oyun Treni ile başladım onu izlemeye, TV daha yeni gelmişti. Onun Levent Kırca olduğunu büyüyünce anladım. özel bir insandır, çocuk gibidir, çocuk yanı çok ağır basar. Hiçbir zaman çocuk yanını örtmedi Levent abi. Yasemince yayınlanırken Olacak O Kadar olurdu karşısında. İkisinin de reytingi yüksekti, tiyatroyu televizyona taşıdı, televizyonu da tiyatroya taşıdı. Enerjisi çok yüksekti.

Olacak O Kadar ile televizyon seyircisinin damarını bilen biriydi. Çözmüş biriydi halkı. Türkiye'de halk dediğimiz zaman eğitim düzeyi, coğrafya çok ilintilidir. Bugün hikayesi olmayan alt yapısı olmayan işler dolu ekranlarda, ama Levent Kırca'nın yaptığı işler kalitesi yüksek işlerdi. Çok uğraşıp didindiği işlerdi, tırmalardı her işini. Bir makyajla bir şarkı taklidi yapardı, 3 dakika sürerdi bu, ama 6 saat çabalardı makyaj için. Halkın damarını halkın içinde çözmüştü. Bölüm bölüm ayırırdı skeçlerini, bu skeç şu kitleye, bu skeç bu kitleye hitap eder diye. Halk oyuncusu idi Levent abi. Zaten bu sevginin karşılığını da halktan aldı. Kalbi ile beyni birlikte çalışan ve direkt olarak sözünü sanatına yansıtan bir tiyatrocuydu. Devlet sanatçılığı elinden alındı, böyle bir şeyde hiç gözü olmamıştı Levent abinin. Olsa ne olur, olmasa ne olur zaten... Tarzımız başkaydı, ama Olacak O Kadar'ı izlerdim ve çok keyif alırdım. O derdimizi anlatırdı, halkın derdini anlatırdı.

Gönül iserdi ki oyunları sansüre takılmasın, izin verilsini, çile çekmeden yaşasın isterdim.. Çok çilesi çekti her dönemim özel TV'ler açılana kadar çok çile çektiler. Tiyatro ile ekmek kazandılar, son günlerinde daha mutlu ve huzurlu olmasını isterdim...