Dikkat! Çocuğunuz moda diye antidepresan kullanıyor olabilir
Son yıllarda hızla artan antidepresan kullanımı gençler arasında da moda olmaya başladı. Uzmanlar, pek çok gencin diğerine, kullandığı ilacın adını sorduğunu ve ona göre antidepresan aldığını söylüyor. Oysa her ruhsal soruna farklı etki eden bu ilaçları reçetesiz almak ciddi sonuçlar yaratabilir.
1980-2000 yılları arasında doğan, beklentisi çok, tatmini ise az olan Y kuşağında antidepresan kullanımı artıyor. Rahatlarına düşkün bu kuşak, çalışmayı ve sosyalleşmeyi pek sevmiyor ve kendi dünyasında yaşıyor. Y Kuşağı çalışanlarının en çok şikayetçi oldukları konular, dikkatlerini toplamakta zorlanmaları, çabuk dağılmaları…
Son yıllarda; gerek dağılan dikkati toplamak, gerekse bir arkadaşı kullandığı ve yarar gördüğü için bu ilaçları kullanan gençlerin sayısı giderek artıyor. İstanbul Psikiyatri Enstitüsü’nden Prof. DR. Özgür Öztürk, gençler arasında antidepresan kullanımının yaygınlaştığını belirterek, “Kimin hangi marka ilacı kullandığı da konuşuluyor fakat daha çok, ‘senin kullandığın ilaç kaç mg’ diye birbirlerine soruyorlar” diyor. Öztürk, “Soruyor ve ona göre davranıyorlar birbirlerine. Oysa bir ilacın kaç mg olduğu değil, etkisi önemli ve her hastalığın ilacı ile mg’ı farklı” diye öçetliyor durumu. Öztürk’e göre, ekonomik durumu iyi olan ailelerin özellikle sınav döneminde çocukları için dikkat artırıcı ilaçlara yönelmeleri de antidepresan kullanımını tetikliyor.
Mutluluk hapıymış gibi sunuluyor
Türkiye Psikiyatri Derneği Medya Koordinatörü Doç. DR. Burhanettin Kaya dernek olarak uzun zamandır antidepresanların reçete ile satılması gerektiğini söylediklerini belirterek, “Reçete ile satılmadığı için bu ilaçları gençler çeşitli gerekçelerle kullanıyor. Son yıllarda özellikle performansı, dikkati artırması ve bazı ilaçların mutluluk hapı gibi sunulması nedeniyle kullanıyor. Kullanırken akranı bir model olarak seçen ergenler de olduğu için onlar da bu hapları alıyor. Bu ilaçlar belki yan etki açısından giderek daha az zararlı ama hepsi bağımlılık yapar. Bu ilaçların depresyon belirtilerine yol açma özellikleri de var” diyor.
Antidepresanlarla ilgili önemli uyarılar
Antidepresan ilaçlar, bazı gençlerde intihar eğilimini artırabiliyor. 24 yaşından küçük olanlar, antidepresan kullanımı sırasında çok dikkatli gözlemlenmeli.
Ailede bipolar bozukluk geçmişi varsa, antidepresan alan gençler risk altındadır.
Antidepresan kullanımı sonucu ortaya çıkan intihar eğiliminin belirtileri; ajitasyon, sinirlilik, öfke ya da gittikçe kötüleşen davranışlar halinde ortaya çıkar. Antidepresan alan gençlerde kırmızı alarm kabul edilebilecek durumlar:
İntihar düşüncesini sık gündeme getirme, başarısız intihar girişimi, anksiyete, depresyon, içe kapanma, tedirginlik, huzursuzluk, panik atak, uyku bozuklukları, sinirlilik, öfke, şiddet, tehlikeli davranışlar, hiperaktivite.
Türkiye'de antidepresan kullanımı son 9 yılda yüzde 160 oranında arttı. Bir yılda kullanılan ilacın 37 milyon kutuya yaklaştığı, her dört kişiden birinin depresyonda olduğu belirtiliyor. Türkiye’de 2014’te 8 milyon kişi antidepresan kullandı. Sağlık Bakanlığı rakamlarına göre kadınlar erkeklere oranla 2 kat fazla kullanıyor.