Birinci dereceden iki yakınınızda meme kanseri varsa risk artıyor

Meme kanseri görülme sıklığı nedir?

Kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Türkiye’de son yıllarda meme kanseri sıklığında bir artış var. Bu artışın nedeni konusunda çok farklı görüşler mevcut. Bir kısım diyor ki; aslında sıklık artmadı biz daha fazla teşhis eder hale geldik. Çünkü yavaş yavaş Türkiye’de hem Sağlık Bakanlığı’nın hem kanserle Savaş Dairesi’nin ve bir takım hasta derneklerinin çabalarıyla meme kanseri için tarama programları yapılıyor. Bu da tümörlerin klinik olarak ortaya çıkmadan teşhis edilmesine imkan sağlıyor. Bir diğer görüş de diyor ki; Türkiye yavaş yavaş Batılı toplum profiline dönüyor. Bu da meme, prostat ve kolon kanseri sıklığı daha fazla demek. İki teorinin de haklılık payı olabilir.

Esas olarak 40 yaşından sonra risk altındayız değil mi?

Batılı toplumlarda menapoz sonrası meme kanseri daha yaygın; Türkiye’de de böyle. Fakat şu da var ki ülkemizde özellikle 40 yaş altı kadınlarda mem kanseri görülme sıklığı Batılı toplumlara göre daha yüksek. Meme kanseri özelliği açısından erken teşhis edilebilen, bu dönemde yakalandığında da tam olarak şifaya kavuşabilen bir hastalık. Bu nedenle biz Türkiye’de 40 yaşından itibaren her kadının mutlaka mamografik bir taramadan geçmesini istiyoruz. Bazı kadınlarda memenin yapısı çok yoğun oluyor ve mamografik görüntüleme yeterli olmuyor. O zaman da mamografinin yanına ultrason eklenmesini öneriyoruz. Ailesinde meme kanseri olmayan, hiçbir risk faktörü taşımayanlar için de bu geçerli. Ancak ailesinde, diyelim ki annesinde ve teyzesinde meme kanseri olan bir kadının taramalarının çok daha erken yaşlarda başlaması lazım. Zaten kural şu; ailede tek bir yakınınızda meme kanseri varsa risk çok artmıyor ama birinci dereceden iki yakınınızda varsa meme kanseri riskiniz yani hastalığın genetik olma riski artıyor.

Menapozun etkisi nedir?

Meme kanseri menapoz sonrası daha çok görülüyor. Menapoz sonrası vücutta kadınlık hormonu azalmasına rağmen kanser sıklığı daha fazla. Halbuki meme kanserinin oluşmasındaki en önemli vericilerden bir tanesi kadınlık hormonuna uzun süre maruz kalmak. Hormonal tedavilerin uzun süre kullanılması kanser sıklığını artırıyor.

Emzirmenin etkisi...

Bununla ilgili yapılan çalışmalar mevcut. Çok emzirmenin koruyucu etkisi olduğu yönünde görüşler var. Ancak çok çocuk yapmış, çok fazla emzirmiş pekçok hasta da görüyoruz. O nedenle biz mutlaka çocukların emzirilmesini öneriyoruz ama ‘ben emzirdim, bende kanser olmaz’ dememek lazım. Görece olarak riski azaltan bir faktör ama tam olarak riski ortadan kaldırmıyor.

Büyüklük küçüklük önemli mi?

Meme dokusunun miktarıyla meme kanseri ilişkili. Meme dokusu arttıkça, büyüdükçe kanser riski artıyor. Japonya gibi Doğulu toplumlarda meme kanseri daha az görülürken; Batılı toplumlarda daha fazla görülüyor.

Meme kanseri riskini artıran faktörler:

- Aşırı kilolu olmak

- Çok fazla alkol tüketmek

- Egzersiz yapmamak

- Beslenmede çok fazla beyaz şeker ağırıklı, yağ ağırlıklı beslenmek.