Murat Başoğlu vakası, Türkiye’nin ‘ensest’ gerçeğini bir kez daha gündemin ilk sırasına taşıdı.
Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğü’nde, “ensest” sözcüğünün karşısında, “aile içi yasak ilişki” yazıyor.
***
Sunucu Başoğlu’nun, yeğeni (ağabeyinin kızı) ile ilişkisinin ortaya çıkması üzerine başlayan tartışma ortamında, Hürriyet’ten Melis Alphan, “Murat Başoğlu’na niye şaşırıyoruz? Türkiye’de ensest oranı yüzde 40 !” başlıklı bir yazıya imza attı.
Alphan, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu’nun 2014’te yayınladığı Türkiye Ensest Atlası Projesi’ni köşesine taşıdı ve yüzde 40 oranını bu çalışmayı kaynak göstererek verdi.
Melis Alphan’ın bu yazısı, özellikle sosyal medyada büyük tartışma yarattı.
***
Konu dün “Aile için birey kurban ediliyor” başlığıyla Birgün Gazetesi’nin manşetindeydi.
Gazete, Meltem Yılmaz imzasıyla, ensest konusunda ülkenin en yetkin akademisyeni olan Doçent Doktor Alanur Çavlin ile yaptığı röportajı manşetine taşıdı.
2007 yılında “Türkiye’de Ensest Sorununu Anlamak” başlıklı raporu hazırlayan Çavlin, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi. Aynı zamanda Nüfusbilim Derneği’nin de Başkanı.
***
Alanur Çavlin ile dün telefonda görüştüm.
Önce şu yüzde 40 meselesini sordum. Çavlin’in cevabı şöyle oldu:
- Türkiye’de ensest oranı yüzde 40’tır denilebilecek hiçbir veri yok elimizde. Bu konuda bir tek Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından 2014’te yapılan Aile İçi Şiddet Araştırması var. Orada da biz, 15 59 yaş arasındaki kadınlara, “15 yaşından önce cinsel istismara uğrayıp uğramadıklarını sorduk. Kadınların yüzde 9’u, 15 yaş öncesi cinsel istismara uğradıklarını söyledi. Ancak bu çeşitli istismarcılar. Biz bunlara bir de demişiz ki, “Seni kim istismar etti?” Bu kadınların yaklaşık yarısı aileden biri tarafından istismar edilmiş. Baba, dede, amca, ağabey gibi...
Buradan çıkan sonuç yüzde 4 buçuk 5 seviyeleri. Ama tabii ki bu rakam, gerçekte olanın altındadır. Söyleyemeyenler muhakkak vardır ve tabii bu araştırma belli bir yaş grubuyla sınırlı ve özellikle erkek çocuklarına yönelik istismar başlığı yok bu çalışmada. Sadece kadınlardan veri toplandı. Ama Türkiye’de bu rapordan daha fazla ülke genelini yansıtabilecek başka bir veri yok.
***
- Pekiyi Melis Alphan’ın yazdığı, Kadın Dernekleri Federasyonu kaynaklı yüzde 40 rakamı nereden çıkıyor?
- Sanırım onlar, o raporlarında; erken, zorla ve akraba evliliklerini de ‘ensest’e dahil sayarak hareket ediyorlar. Türkiye’de akraba evliliği, kuzen evliliği, bütün evliliklerin dörtte biri. Yüzde 25 yani akraba evliliği oranı. Bu evliliklerle ilgili birçok şey söylenebilir, bu konu ayrıca tartışılabilir, çalışmalar yapılabilir ama buradan hareketle, “Türkiye’de ensest oranı yüzde 40’tır” denilebilecek hiçbir veri yok Türkiye’de. Yüzde istiyorsak, az önce bahsettiğim, bölge temsiliyeti olan, Türkiye’yi temsil eden bizim 2014 araştırmamızdan başka bir veri yok Türkiye’de. Ama tekrar ediyorum o yüzde 5 rakamı, olanın altındadır ve erkek çocuklar yok bunun içinde.
- Ensest mağduru erkek çocukların durumu daha mı farklı?
- Onlarınki daha zor yansıyor. Hem başka bir toplumsal baskı var hem de kızlarda mesela gebelik nedeniyle adliyeye yansıyor, bekaret nedeniyle, evden kaçmalarla vs yansıyor. Erkek çocuklarda daha zor öğreniliyor.
(Devam edecek...)
