Greenpeace Karadeniz için edişeleniyor

Geçtiğimiz hafta İtalya'nın başkenti Roma'da yapılan ilk komite toplantısı öncesi, 35 bin imzayı Çevre Bakanlığı yetkililerine ve İtalyan Büyükelçiliği'ne sunan Greenpeace ve diğer sivil toplum kuruluşları, Türkiye'den gidecek olan heyetin, atıkların İtalya'ya geri gönderilmesi dışında hiçbir çözümü kabul etmemesi konusunda çağrıda bulunmuştu.

Ancak, 22-23 Ocak'ta yapılan toplantıya İtalya'nın beklenildiği üzere, atıkların Türkiye'de bertarafını öngören 2 projeyle katıldığı Çevre Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada kaydedildi. Açıklamada, İtalyan heyetinin Türkiye heyetine, "Türkiye'de Entegre Atık Yönetimi" ve "Türkiye'de Basel Sözleşmesi Bölgesel Merkezi'nin Kurulması" projelerini sunduğu ifade edildi.

Greenpeace Akdeniz Ofisi Toksik Maddeler Kampanyası Sorumlusu Banu Dökmecibaşı, konuyla ilgili olarak "Görünen o ki, İtalyan hükümeti kartlarını açmış, atıkların Türkiye'de kalması için elinden gelen diplomatik hamleyi yapmaya hazır durumda. Ancak TC Çevre Bakanlığı'nın aynı hazırlık düzeyinde olduğu söylenemez. Türk heyeti, Greenpeace raporunu okumaya yarım saat ayırmış olsaydı, İtalyan heyetinin önerisini hemen o anda şartsız reddederdi" dedi.

Kendisi Basel Sözleşmesi'ne uymaktan kaçınan bir ülkenin Türkiye'ye yönelik olarak, Basel Sözleşmesi Bölgesel Merkezi'nin kurulması projesi ile toplantıya gelmesinin trajikomik olduğunu vurgulayan Banu Dökmecibaşı, İtalya'nın önce bu sözleşmeye uyarak atıklarını geri almasının gerekliliğine işaret etti.

17 YILLIK SKANDAL
1987 yılında Karadeniz'e boşaltılan ve Türk kıyılarına vurduktan sonra Samsun ve Sinop'taki iki depoya kaldırılan, İtalya'ya ait toksik atıkların 17 yıllık bir skandalın ürünü olduğunu ifade eden Banu Dökmecibaşı, "Denizin dibinde bulunduğu tahmin edilen 3 bin varilden 367'si kıyılara vurduktan sonra depolara kaldırılmıştı. Yapılan araştırmalar, atıkların menşeinin İtalya olduğunu kanıtlasa da İtalyan hükümetinin sorumluluğunu kabul etmemesi ve Türk hükümetlerinin de ısrarcı olmaması, sorunun uzun bir süre çözümsüz kalmasına yol açmıştı. Greenpease'in 2001 yılında her iki depodan aldığı atıkları Rainbow Warrior gemisi ile İtalya'ya götürerek İtalyan Çevre Bakanlığı önünde eylem yapması sonucu, İtalyan Çevre Bakanı Altero Matteoli, söz konusu varilleri geri alacaklarına dair söz vermişti. Ardından Sinoplu köylüler ile Greenpeace'nin İtalyan Büyükelçiliği önünde yaptığı eylem yine ses getirmiş ve İtalya ile resmi görüşmeler başlamıştı. Ancak Matteoli, geçtiğimiz Kasım ayında düzenlediği bir basın toplantısında, kurulan komitenin atıkların Türkiye'de bertarafı için çalışacağını söyleyerek, İtalya'nın niyetini ortaya koymuştu. Ocak ayında başlatılan bir kampanya ile 35 bin imza toplanmış ve 147 sivil toplum kuruluşunun da desteği ile söz konusu atıkların İtalya tarafından geri alınmasının dışında başka bir çözümün asla kabul edilmeyeceği açıkça belirtilmişti. Greenpeace, bundan sonra yapılacak toplantıdan olumlu bir karar çıkması için TC Çevre Bakanlığı'nın gerekli diplomatik iradeyi göstermesini talep ediyor" diye konuştu.

Sinop Çevre Dostları Derneği Başkanı Hale Özen ise, İtalya'nın işi yokuşa sürmesine tepki göstererek, Çevre Bakanı Osman Pepe'den kendilerine verdiği sözü tutmasını istedi. Özen, "Bu atıklar kesinlikle geri gönderilmelidir" uyarısında bulundu.