Bir gecede zenginleştik!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Avrupa Hesap Sistemi’ne (ESA) geçerek yaptığı yeni milli gelir hesaplama yöntemine göre Türkiye’nin Milli Geliri’ni (MG) açıkladı. Yeni sistemle yapılan hesaplamalara göre daha önce 576 milyar YTL olarak açıklanan 2006 yılı GSYH’sı (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) yüzde 31.6 oranındaki artışla 758 milyar YTL’ye çıktı. Kişi başına düşen milli gelir ise 5 bin 480 dolardan, 7 bin 500 dolara yükseldi. Böylece Türkiye’de yaşayan 70 milyon 586 bin 256 kişinin geliri bir gecede 2 bin 20 dolar artmış oldu.

Rakam neden arttı?

TÜİK Başkanı Ömer Demir’in açıklamalarına göre, rakamın bu oranda büyümesine en büyük katkıyı imalat sanayiinde ulaşılan yeni rakamlar yaptı. Buna göre, TÜİK eski hesaplama yönteminde imalat sanayiinde 10 ve daha fazla işçi çalıştıran işyeri sayısını 11 bin 293 olarak hesaplarken, yeni sistemde bu sayının 27 bin 813’e çıktığını tespit etti. MG hesabının bu kaleminin kendi içindeki artışı yüzde 66 oldu. Bu kalemin MG hesabı içindeki ağırlığı ise yüzde 24 olması nedeniyle toplam MG hesabına büyük katkı yaptı.

Buradaki değişimi Demir, “Biz bu rakamı değişik nedenlerle bugüne kadar yanlış hesaplıyormuşuz. Bunu söylemek güzel bir şey değil ama doğrusu bu. 2002 yılındaki sanayi ve işyerleri sayımının ardından örneğin Gelir İdaresi Başkanlığı, devletin ilgili tüm kurumlarından bilgi alınınca rakamın bu olduğu ortaya çıktı” şeklinde açıkladı.

Konutta % 144 artış

MG rakamını artıran en büyük ikinci kalem “konut” oldu. Eski seride 2000 yılı için 13.9 milyon olan konut sayısının 19.2 milyon olduğu tespit edildi. Adrese dayalı nüfus sayımı sırasında konut sayısı realize edilince bu sektörün gelir hesabı kendi içinde yüzde 144 arttı. Ancak bu kalemin toplam MG hesabı içindeki payı imalat sanayiinden daha düşük olduğu için toplam MG hesabına etkisi imalat kaleminin etkisinden daha az oldu.

Fazla hesaplanan var

Öte yandan daha önce fazla hesaplandığı tespit edilen ve yeni seride daha düşük olan sektörler de oldu. Balıkçılığın yüzde 31, ticaretin yüzde 5, otel ve lokantaların yüzde 9.6, enerjinin yüzde 21 oranında bugüne kadar hesaplandığından daha küçük olduğu tespit edildi. Devlet hizmetlerinde de yüzde 41’lik bir azalma, hizmet sektöründe ise yüzde 200’lük artış hesaplanmış olmasına rağmen bu eğitim, sağlık gibi kalemlerin, hesaplamada devlet sektörü yerine hizmet sektörüne kaydırılmasından kaynaklandı.

TÜİK BAŞKANI ÖMER DEMİR İTİRAF ETTİ

‘Evet, zengindik farkında değildik’

TÜİK Başkanı Ömer Demir, bir gazetecinin “Biz zengindik, farkında değildik, artık bunu hesaplayabiliyoruz ve zengin olduğumuzu mu gördük?” şeklindeki sorusuna, “Aynen dediğiniz gibi” karşılığını verdi.

Demir, “Şunu diyebiliriz ki, ekonomimizin şu andaki durumunu, bir önceki döneme göre, bir önceki imkanlarımıza göre daha iyi görüyoruz. Bundan sonra yeni yapacağımız çalışmalarla şimdikinden de daha iyi görecek yöntemler gelebilir. Toplum hayatında birçok olayı biz bir günlük kararlarla değiştiriyoruz çoğu zaman, bir yasa çıkıyor, mülkiyeti A’ya olanı, B’ye çeviriyor, iptal ediyor, suçu suç olmaktan çıkarıyor, bir anda, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra. Biz bunu normal görüyoruz. Dün suç olan bir şey, bugün suç olmaktan çıkıyor, hesaplamalarımızda da önceden göremediğimiz, fark edemediğimiz bir şeyi fark ettiğimiz zaman, tabii ki rakamımız değişecek” dedi.

Milli gelire deve katkısı

* Milli gelir rakamlarını Avrupa hesap sistemine göre revize ederken TÜİK bazı yöntem ve kapsam değişikliklerine gitti. Bu kapsamda hesaplama metodundaki değişikliğin yanı sıra endeks kapsamı da değişti.

* Örneğin, endekse bazı et ürünleri ile bitkisel ürünler dahil edildi. Yeni eklenen et ürünleri arasında deve, kaz ve ördek eti, yeni eklenen bitkisel ürünler arasında kivi, sumak, mantar ve kekik de yer aldı.

TÜİK Başkanı Demir’in bu bilgileri verdiği sırada basın mensuplarının “Milli geliri kaz ve deve mi artırdı?” esprileri kahkahalara neden oldu.

* TÜİK, kayıtdışı yevmiyeli hizmet sunan temizlik, çocuk bakımı, bahçıvanlık gibi kişilerin üretimlerini de hesaplara soktu.

n Döner sermayeli kuruluşların üretimi de “devlet hizmetleri” bölümüne katıldı.

İmalat sanayiindeki 16 bin işyeri gözümüzden kaçmış

TÜİK başkanı Ömer Demir, bir gazetecinin, “Genişlemeye neden olan imalat sanayiinde işyeri sayısındaki artışın 11 bin 293’ten 27 bin 813’e çıkışını nasıl yorumlamak gerekir?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Bizim çok övünebileceğimiz bir durum yok burda. Gözümüzden kaçmış. Şöyle yapmışız; 1992’de 10 ve daha fazla çalışanı olan iş yerlerinin sayılarını tespit etmişiz, sonra tespit ettiğimiz çalışanları ekleyerek havuzu güncel tutmuşuz. Bu kadar fazla kaçırmamamız gerekir belki. İdari kayıtlardan kontrol etme imkanınız yok o zaman, ama şimdi Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan kayıtları alabiliyoruz.”

Kayıtdışı hesaplanacak

Başkan Demir, “Yeni hesap sistemi ile kayıtdışı ekonomi artık tam olarak tespit edilebilecek mi?” sorusuna, “Evet, ama rakam elimde yok, bunu hesaplatmam gerekir” diye konuştu. Gazetecinin “En azından bir tahmini rakam söyleseniz” yönündeki ısrarına Demir, “Yok, olsa dükkan senin” diyerek yanıt verdi.

İLGİLİ HABER

Yeni hesapla 9 ülkeyi geçtik Lüksemburg’la farkı azalttık