‘Melen de çare olmaz’

İstanbul’a su sağlayan Melen Çayı’nda da kuraklığa bağlı olarak su seviyesinde yaklaşık 80 santim düşüş oldu. Uzmanlar, Melen Çayı’nın İstanbul’a çare olamayacağı görüşünde.

Sakarya’nın Kocaali ilçesine bağlı Ortaköy beldesinde bulunan regülatör ile Melen Çayı’ndan İstanbul’a geçen yıl 159 milyon 170 bin metreküp su sağlandı. Bu yıl ise Melen Çayı’nın yüzde 80’inin bulunduğu Düzce’de kuraklık etkilerini göstermeye başladı. Melen Çayı’nda ve besleyen derelerde su seviyesi düştü.

Kar yağmadı böyle oldu

Geçen yıl şubat ayı ile kıyaslandı-ğında çaydaki su seviyesinde yaklaşık 80 santimlik düşüş olduğu belirlendi. Düzce’nin Cumayeri İlçesi Dokuzdeğirmen köyündeki köprünün ayaklarında ve çay yatağında su seviyesindeki düşüşün izleri belli oluyor. Geçen yıllarda mayıs ayına kadar karların bulunduğu Kardüz Yaylası’nda ise çok az kar bulunması kuraklığın boyutunu da gösteriyor.

Durum çok ciddi

- Prof.Dr.Selahattin İncecik (İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü):

“Yıllık ortalama yağış miktarı 750 milimetre. En yüksek yağışlar Ekim-Mart ayları arasında görülür. Melen de yağış alamıyor. Melen suyunu taşıma fikri İstanbul için en doğru proje. Ancak Melen; İstanbul’la aynı havzada yer aldığından yeterli yağış alamıyor. İstanbul’un su havzaları yasalarla sıfır tolarans ile koruma altına alınmalı. Ömerli ve Terkos Havzası hayati öneme sahip. İstanbul’un kuzeyi mutlaka özel koruma altına alınmalıdır. Kent çok hızlı büyüyor ve mevcut alt yapı yetmiyor. Eylül ayının sonuna kadar etkili yağışlar beklemiyoruz. Durum çok ciddi. Şebeke suyuyla araba yıkamasına son verilmeli. İSKİ tüm abonelerine faturayla beraber tasarruf tedbirlerini anlatan broşürlerden göndermeli. Kayıp, kaçak kontrol altına alınmalı.”

Yağışlarda yüzde 39.1 azalma var

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre yağışlar geçen yıl ocak ayına önemli ölçüde azaldı. Bu yıl ocak ayı yağış ortalaması 60,1 mm. Normali ise 77,2 mm. Geçtiğimiz yıl ocak ayı yağış ortalaması ise 98,6 mm. Yağışlar normale göre yüzde 22,2 , geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 39,1 azalma gösterdi. Marmara Bölgesi yağış ortalaması 51,6 mm. Normali 75,2 mm. 2013 Ocak ayı yağışı ise 107,8 mm.. Yağışlarda normale göre yüzde 31,3 geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 52,1 azalma gözlendi.

Kaçak oranı büyük

Devlet Su İşleri eski yönetici olan ve Melen Projesi’nde görev alan Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız şunları söylüyor: “ Melen, mega kentin can damarı haline geldi. İstanbul’da Melen Projesi dışında depolama kapasitesi yaratacak yer yok. Ankara’nın içme suyu depolama oranı İstanbul’un 2 katı. Kaldı ki İstanbul’un nüfusu Ankara’nın 3 katı. Şu an Melen’den yılda 257 milyon metreküp su almayı düşünüyoruz. Projenin 3 ve 4’üncü aşamaları gerçekleştiğinde oran 1 milyar metreküp üzerine çıkacak. İstanbul için Melen havzasındaki toplama kapasitesi ve suyun akım gücü bir şartla yeterli olur. İstanbul biran önce kendine çeki düzen vermek zorundadır. Şehirdeki kayıp-kaçak oranı yüzde 30 seviyesinde. Günde 2.5 milyon metreküp su verilen bir kentte yüzde 30 çok önemli bir orandır. Yılda 850 milyon metreküp su tüketen İstanbul’da kayıp-kaçak 250 milyon metreküp yapar. Bu oranı yüzde 15’e çeksek 1 yılda Melen’den gelen suyun yarısı kadar tasarruf sağlamış oluruz. Şayet Melen Havzası’ndan da kurak döneme girilirse denizden su arıtma veya sitelerdeki atık suyun yeniden arıtılması gibi çözümlere yönelmek gerekecek.”